ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਧੰਦਾ
ਖੇਤੀ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਖੇਤੀ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਾਇਕ ਜ਼ਮੀਨ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਫਸਲ, ਸਬਜੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਭਰਪੂਰ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੂਜੇ ਹੋਰ ਕਈ ਧੰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਕਮਾਈ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੰਮ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਘੱਟ ਖ਼ਰਚੀਲਾ ਘਰੇਲੂ ਉਦਯੋਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਮਾਈ, ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਮਹੌਲ ਸ਼ੁੱਧ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕ ਅਪਣਾ ਕੇ ਇਸ ਕੋਲੋਂ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਖੱਟ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਮਧੂਮੱਖੀਆਂ ਮੋਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੀੜੀਆਂ ਵਾਂਗੂ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਹਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਕਲੀ ਘਰ (ਹਈਵ) ਵਿਚ ਪਾਲ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਕਰਨ, ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਮੋਮ ਆਦਿ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਕਹਿੰਦੇ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਮੋਮ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਪਦਾਰਥ, ਜਿਵੇਂ ਗੂੰਦ (ਪ੍ਰੋਪੋਲਿਸ, ਰਾਇਲ ਜੇਲੀ, ਡੰਗ-ਜ਼ਹਿਰ) ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਨਾਲ ਹੀ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਰਸ ਚੂਸਣ ਕਾਰਨ ਫਸਲ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ ਇਕ ਚੌਥਾਈ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਅੱਜ ਕੱਲ, ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਨੇ ਕਾਟੇਜ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਪੇਂਡੂ ਭੂਮੀਹੀਣ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਆਮਦਨੀ ਦਾ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਸਾਧਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਾਰਜ ਜਿਵੇਂ ਮਧੂਸ਼ਾਲਾ, ਲੋਹਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਵਰਗੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਇੱਕ ਰਾਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 100 - 200 ਨਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੂਰੀ ਵਿਕਸਿਤ ਮਾਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਰਾਣੀ ਮਧੂਮੱਖੀ ਦਾ ਕਾਰਜ ਆਂਡੇ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਇਟੈਲਿਅਨ ਜਾਤੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿਚ 1500 - 1600 ਆਂਡੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸੀ ਮੱਖੀ ਕਰੀਬ 100 - 100 ਆਂਡੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਉਮਰ ਔਸਤ 2-3 ਸਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕਮੇਰੀ / ਠੰਡੀ, ਇਹ ਅਪੂਰਣ ਮਾਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਨਗ੍ਰਹ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਜਿਵੇਂ ਅੰਡੇ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨਾ, ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ, ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਰਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਛੱਤਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਆਦਿ। ਇਸਦੀ ਉਮਰ ਲੱਗਭਗ 2 - 3 ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਨਰ ਮਧੂ ਮੱਖੀ / ਆਲਸੀ, ਇਹ ਰਾਣੀ ਨਾਲੋਂ ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਕਮੇਰੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਾਣੀ ਮਧੂਮੱਖੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਭੋਗ ਦੇ ਬਿਨਾ ਇਹ ਕੋਈ ਕਾਰਜ ਨਹੀ ਕਰਦੀ। ਸੰਭੋਗ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਕਰੀਬ 60 ਦਿਨ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।