Silent Heart Attack: ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ ਸਾਈਲੈਂਟ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਮਾਮਲੇ? ਪੜ੍ਹੋ ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ
ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ।
Silent Heart Attack: ਸਾਈਲੈਂਟ ਅਟੈਕ (Silent Heart Attack) ਇੱਕ ਐਸਾ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਪਸ਼ਟ ਜਾਂ ਤੇਜ਼ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਿਉਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਸਾਈਲੈਂਟ ਅਟੈਕ?
1. ਧਮਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ (Blocked Coronary Arteries)
-ਜਦੋਂ cholesterol ਜਾਂ ਚਰਬੀ ਨਾਲ ਧਮਨੀਆਂ 좼ਠ ਜਾਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਦਿਲ ਤੱਕ ਖੂਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦਾ।
-ਇਹ ਦਿਲ ਦੀ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
2. ਡਾਇਬਟੀਜ਼ (Diabetes / ਸ਼ੂਗਰ)
-ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਨਰਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਵੇਦਨਹੀਣ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
-ਇਸ ਕਰਕੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਦਰਦ ਜਾਂ ਹੋਰ ਲੱਛਣ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
3. ਉੱਚ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ (High Blood Pressure)
-ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉੱਚ ਬੀ.ਪੀ. ਨਾਲ ਦਿਲ ਤੇ ਲੋਡ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
-ਇਹ ਧਮਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
4. ਵਧੀਕ ਚਰਬੀ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ (Obesity & High Cholesterol)
-ਵਧੀਕ ਵਜ਼ਨ ਨਾਲ ਚਰਬੀ ਧਮਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਮ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਖੂਨ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਰੋਕ ਸਕਦੀ ਹੈ।
5. ਸਿਗਰਟ ਜਾਂ ਤਮਾਕੂ ਸੇਵਨ (Smoking)
-ਸਿਗਰਟ ਨਾਂਕੇਵਲ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਲੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ,
-ਸਗੋਂ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਲੀਵਲ ਘਟਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
6. ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ (Stress)
-ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤਕ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਤਣਾਅ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਤੇ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪਾਂਦਾ ਹੈ।
7. ਵਿਰਾਸਤੀ ਕਾਰਨ (Genetics)
-ਜੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਰਹੀ ਹੋਵੇ,
-ਤਾਂ ਸਾਈਲੈਂਟ ਅਟੈਕ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲੱਛਣ (Jo Often Ignore Kee Jande Han):
ਹਲਕੀ ਥਕਾਵਟ
ਪਿਛਲੇ ਭਾਗ, ਜਿਹੜੀ ਜਾਂ ਡਿੱਠੀ 'ਚ ਦਰਦ
ਹਲਕਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ
ਮਤਲੀ ਜਾਂ ਗਬਰਾਹਟ
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼
ਇਹ ਲੱਛਣ ਆਮ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵਰਗੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਇਸ ਲਈ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਬਚਾਅ ਲਈ ਕੀ ਕਰੀਏ:
ਰੈਗੂਲਰ ਚੈਕਅੱਪ
ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ (Sugar, Cholesterol)
ਹਰ ਦਿਨ ਕਸਰਤ
ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ECG ਜਾਂ Stress Test
ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ
ਸਾਈਲੈਂਟ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ (Ways to Prevent a Silent Heart Attack):
1. ਨਿਯਮਤ ਹਾਰਟ ਚੈਕਅੱਪ ਕਰਵਾਉਣਾ
-ECG, Stress Test, Lipid Profile, Sugar Test ਵਗੈਰਾ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਕਰਵਾਉਣੇ।
-ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ 40 ਤੋਂ ਉਪਰ ਹੋ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।
2. ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਖਾਣੀ
-ਘੱਟ ਚਰਬੀ (fat), ਘੱਟ ਨਮਕ, ਅਤੇ ਘੱਟ ਚੀਨੀ ਵਾਲੀ ਡਾਇਟ।
-ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲ, ਫਾਇਬਰ, ਅਤੇ ਓਮੇਗਾ-3 (ਅਖਰੋਟ, ਮੱਛੀ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧਾਉ।
3. ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ (Exercise)
-ਹਰ ਰੋਜ਼ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟ ਤੇਜ਼ ਚਲਣਾ, ਜਾਗਿੰਗ ਜਾਂ ਯੋਗਾ।
-ਇਹ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
4. ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ, ਬੀ.ਪੀ. ਅਤੇ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ
-ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਅਤੇ ਉੱਚ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਸਾਈਲੈਂਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ।
-ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਡਾਇਟ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ 'ਚ ਰੱਖੋ।
5. ਸਿਗਰਟ ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਛੱਡੋ
-ਸਿਗਰਟ ਦਿਲ ਦੀ ਧਮਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ।
-ਸ਼ਰਾਬ ਵੀ ਦਿਲ ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।
6. ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਘਟਾਓ
-ਯੋਗ, ਧਿਆਨ (meditation), ਅਤੇ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ।
-ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਸਿਧਾ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਅਸਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
7. ਪਾਣੀ ਪੀਣੀ ਦੀ ਆਦਤ
-ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 8–10 ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ।
-ਇਹ ਖੂਨ ਨੂੰ ਪਤਲਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤੇ ਧਮਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਨੋਟ:
ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਹਲਕੀ ਛਾਤੀ 'ਚ ਘੁੱਟ, ਗਬਰਾਹਟ, ਪਸੀਨਾ ਜਾਂ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਵੇ — ਫੌਰਨ ਡਾਕਟਰੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਓ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਹੀ ਸਾਈਲੈਂਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸਾਈਲੈਂਟ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ (Silent Heart Attack) ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਕਸਰ ਇਹ ਰਾਤ ਜਾਂ ਸਵੇਰ ਦੇ ਵੇਲੇ ਵੱਧ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਸਾਈਲੈਂਟ ਅਟੈਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ:
-ਸਵੇਰੇ 4 ਵਜੇ ਤੋਂ 10 ਵਜੇ ਤੱਕ
- ਇਸ ਵੇਲੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਰੇਟ ਅਚਾਨਕ ਵਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
-ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਰਟਿਸੋਲ ਹਾਰਮੋਨ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਲ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਂਦਾ ਹੈ।
-ਤਣਾਅ ਭਰੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਜਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ
-ਜਦ ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਥਕਾਵਟ ਹੋਵੇ, ਦਿਲ ਤੇ ਵੱਧ ਲੋਡ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
-ਕਈ ਵਾਰ ਨੀਂਦ 'ਚ ਜਾਂ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗਣ ਵੇਲੇ ਵੀ ਅਟੈਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ:
ਸਾਈਲੈਂਟ ਅਟੈਕ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਹਲਕੀ ਘੁੱਟ, ਥਕਾਵਟ, ਪਸੀਨਾ, ਗਬਰਾਹਟ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਕਰਕੇ ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਜਾਂ ਰਾਤ ਅਜਿਹੇ ਅਣਉਮੀਦ ਲੱਛਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ECG ਜਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।