ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਤੋਂ ਕੈਂਸਰ! ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ/ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਡਿਲੀਵਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਡੱਬੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕਿਉਂ?
- ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਬੋਤਲ ਦੀ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।
ਨੋਇਡਾ: ਪਾਣੀ ਮਾਫ਼ੀਆ ਸ਼ਹਿਰ 'ਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਪਲਾਂਟ ਲਗਾ ਕੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਪਾਣੀ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸਾਫ਼ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਬੋਤਲਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬਦਲੀਆਂ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀਆਂ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿਚ ਭਰਿਆ ਪਾਣੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ, ਇਹ ਜਾਣਨ ਲਈ ਜਦੋਂ ਮਾਹਿਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਰਸਾਇਣ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਘੁਲਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।
ਬੋਤਲ ਬੰਦ ਪਾਣੀ ਲੀਵਰ ਅਤੇ ਪੇਟ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਹੇੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਭੁਗਤਣੇ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਲਾਂਟ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੇਚਣ ਤੱਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿੱਥੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਪਲਾਂਟਾਂ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਵੀ ਖਿਲਵਾੜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਾਣੀ ਮਾਫ਼ੀਆ ਦਾ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਆਰ.ਓ.ਪਲਾਂਟ ਲਗਾ ਕੇ ਪਾਣੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਮਾਫੀਆ ਦਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹਰ ਸਾਲ 100 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਜਾਇਜ਼ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਨਜਾਇਜ਼ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਿਕਰੇਤਾ ਹਨ, ਜੋ ਮਿਨਰਲ ਵਾਟਰ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਕੱਢ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਸਪਲਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਮਿਨਰਲ ਵਾਟਰ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ 8 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਿਨਰਲ ਵਾਟਰ ਵੇਚਣ ਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਿਨਰਲ ਵਾਟਰ ਵੇਚਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਿ 'ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪਾਣੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ, ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਬੋਤਲਬੰਦ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਗਲੈਂਡ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾ: ਅਮਿਤ ਛਾਬੜਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ | ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹੋ। ਲਾਗਤ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ, ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ. ਇਹ ਬੋਤਲਾਂ ਬਹੁਤ ਘਟੀਆ ਕੁਆਲਿਟੀ ਦੀਆਂ ਹਨ।
ਭਾਵੇਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਹੋਵੇ, ਇਹ 25 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਪਾਣੀ ਮਾਫੀਆ ਅਕਸਰ ਗਰਮੀ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਰਸਾਇਣ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਾ: ਛਾਬੜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾੜਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਪੇਟ ਸਬੰਧੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੋਤਲ ਨੂੰ ਹਰ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਲਾਸਟਿਕ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਆਰ.ਓ.ਪਲਾਂਟ ਵਾਲੇ ਇਸ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਉਹ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ
- ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਬੋਤਲ ਦੀ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।
- ਕਾਰ ਵਿਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰੱਖਿਆ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਛੋਟੀ ਬੋਤਲ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਪਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿਓ।
- ਗਲਾਸ ਜਾਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
ਲੋਕ ਮਜਬੂਰੀ ਵਿਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਜਾਇਜ਼ ਵਾਟਰ ਪਲਾਂਟ ਵੀ ਗਲੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਣੀ ਗੰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਘੱਟ ਜਰੂਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਨੋਇਡਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ।