ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 'ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ' ਦੀ ਕਹਾਣੀ

ਏਜੰਸੀ

ਜੀਵਨ ਜਾਚ, ਤਕਨੀਕ

ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਭਲੇ ਹੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੋਵੇ ਪਰ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਮ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਟੌਪ-10 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

1st Indian super computer

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਭਲੇ ਹੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੋਵੇ ਪਰ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਮ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਟੌਪ-10 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ। ਅਸੀਂ ਭਾਵੇਂ ਲੈਪਟਾਪ ਅਤੇ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਨੂੰ ਅਪਣੀਆਂ ਰੋਜ਼ਮਰ੍ਹਾ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਹੋਈਏ ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਇਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਪੂਰਾ ਕਰੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਜ਼ਰ੍ਹਾ ਇਸ ਨੂੰ ਤਕਨੀਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ।

ਦਰਅਸਲ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ, ਲੱਖਾਂ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਸਪੀਡ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ। ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਸਪੀਡ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਸਪੀਡ ਨੂੰ ਕਈ ਅਰਬ ਜਾਂ ਖਰਬ ਕੈਲਕੁਲੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਫਲੋਟਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ ਆਪਰੇਸ਼ਨਜ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਿੰਟ ਵਿਚ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦਾ ਇਹੀ ਆਧੁਨਿਕ ਪੈਮਾਨਾ ਹੈ। 

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿਚ ਮੈਗਾ ਫਲੋਪਸ ਅਤੇ ਫਿਰ ਟੈਰਾ ਫਲੋਪਸ ਅਤੇ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਪੀਟਾ ਫਲੋਪਸ ਵਿਚ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਸਪੀਡ ਮਾਪੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਇਕ ਟੌਪ ਲੇਵਲ ਦਾ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ 33.86 ਪੀਟਾ ਫਲੋਪਸ ਦੀ ਸਪੀਡ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੱਖਾਂ ਕੋਰ ਵਾਲੇ ਕਈ ਹਜ਼ਾਰ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤਕ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਕੋਈ ਅਪਣਾ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਦੌਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਤਕਨੀਕੀ ਯੁੱਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ।

ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਸ ਲਈ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਉਸ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕਰ ਸਕੇ। ਇਸ ਮਗਰੋਂ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਅਪਣਾ ਖ਼ੁਦ ਦਾ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਠਾਣ ਲਈ ਅਤੇ 1991 ਵਿਚ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆਫ਼ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਵਿਜੇ ਭਟਕਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ 'ਪਰਮ-8000' ਨਾਂਅ ਦਾ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਬਣਾ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ।

64 ਸੀਪੀਯੂ ਵਾਲਾ 'ਪਰਮ-8000' ਉਸ ਦੌਰ ਦੇ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅੱਗੇ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਪਰਮ-8000 ਦੀ ਚਰਚਾ ਇੰਨੀ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਫੈਲ ਗਈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਬਣਾ ਕੇ ਜਰਮਨੀ, ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਰੂਸ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਮਗਰੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਕਈ ਕੰਪਿਊਟਰ ਬਣਾਏ। ਅੱਜ ਇਹ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ, ਸਿਵਲ ਇੰਜੀਨਿਅਰ, ਸਪੇਸ ਸਾਇੰਸ ਸਮੇਤ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਈ ਕਮਾਲ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਅੱਜ ਚਾਹੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਟਾਪ-500 ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਵਿਚੋਂ 9 ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਿਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਜੋ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰੀ 'ਪਰਮ-8000' ਨੇ ਦਿਵਾਈ। ਉਸ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕੋਈ ਵੀ ਦੂਜਾ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ 5 ਸਰਵਸ਼੍ਰੇਸਠ ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਚੀਨ, ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ, ਤੀਜੇ 'ਤੇ ਜਰਮਨੀ, ਚੌਥੇ 'ਤੇ ਨਿਊ ਮੈਕਸੀਕੋ ਜਦਕਿ ਪੰਜਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਂਅ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।