Photo

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਚੀਨ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਖਤਰਨਾਕ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣੀ ਚਪੇਟ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਤੇਲ ਬਜ਼ਾਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਦਿਖਣ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਤੇਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਉਤਪਾਦਨ ਘੱਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿਚ ਜਦ ਤੋਂ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਬਜ਼ਾਰ ਬੰਦ ਹਨ।ਕਈ ਏਅਰ ਲਾਈਨਸ ਨੇ ਚੀਨ ਵਿਚ ਅਪਣੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਆਣ-ਜਾਣ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਥੇ ਮਾਰਕਿਟ ਆਦਿ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਸੁੰਨਸਾਨ ਹਨ।

ਅਬਾਦੀ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਅਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਕੈਦ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਹੈ। ਨਾ ਤਾਂ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਲੈਂਡ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇੱਥੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਨ ਭਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਤੇਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ ਘੱਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਚੀਨ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿਚ ਜੋ ਤਰੱਕੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਚੀਨ ਦੀ ਉਸ ਵਿਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉੱਥੇ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਸੀਬਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ‘ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ‘ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਸੰਕਟ ਦੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਅਸਰ ਦਾ ਝਟਕਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਬੈਠਕ
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਤੇਲ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਮੰਗ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਓਪੇਕ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੀ ਇਸ ਹਫਤੇ ਇਕ ਬੈਠਕ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਸਾਲ ਭਰ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਵਿਚ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਪਣੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹਨ। ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿਚ 20 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਕਾਰਨ
ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬੰਦ ਪਈਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ, ਦਫਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ੋਅ ਰੂਮਜ਼ ਆਦਿ ਸਭ ਕੁੱਝ ਬੰਦ ਹੈ।

ਚੀਨ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਵੱਡਾ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਗੂ ਹਨ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੀਨ ਹਰ ਦਿਨ ਔਸਤਨ ਇਕ ਕਰੋੜ ਚਾਲੀ ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜਦ ਤੋਂ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਘੱਟ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਤੇਲ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿਚ ਕਮੀ
 ਇਸ ਹਫਤੇ ਆਈ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਚੀਨ ਵਿਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਵਿਚ 20 ਫੀਸਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਖਪਤ ਵਿਚ ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਓਨੀ ਹੀ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਤੇਲ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤੇਲ ਰਿਫਾਇਨਰੀ ਸਿਨੋਪੇਕ ਨੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਵਿਚ 12 ਫੀਸਦੀ ਯਾਨੀ ਛੇ ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀਦਿਨ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀ

ਚੀਨ ਵਿਚ ਘੱਟ ਹੋਈਆਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਚਿੰਤਤ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਕਟੌਤੀ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਰੂਸ ਸਮੇਤ ਓਪੇਕ ਪਲੱਸ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਹਫਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਇਕ ਬੈਠਕ ਵਿਚ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ 5 ਲੱਖ ਤੋਂ 10 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨਗੇ। ਕੁਝ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਹਾਲਾਤ ਹੋਰ ਖਰਾਬ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਹੋਰ ਵੀ ਕਟੌਤੀ ਕਰਨੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।