UPI ਰਾਹੀਂ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕ ATMs 'ਤੇ ਕਾਰਡ ਰਹਿਤ ਨਕਦੀ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਸਹੂਲਤ : ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ

Cardless Cash Withdrawal to be Available at All Bank ATMs via UPI

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ RBI ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ATM 'ਤੇ ਕਾਰਡ ਰਹਿਤ ਨਕਦ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਉਪਲਬਧ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲਏ ਗਏ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟਸ ਇੰਟਰਫੇਸ ਜਾਂ ਯੂਪੀਆਈ ਰਾਹੀਂ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ।

 ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੇ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਏਟੀਐਮ ਰਾਹੀਂ ਕਾਰਡ ਰਹਿਤ ਨਕਦੀ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਕੁਝ ਬੈਂਕਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਯੂਪੀਆਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਏਟੀਐਮ ਨੈਟਵਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਡ ਰਹਿਤ ਨਕਦ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗੀ।

ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ , “ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਸੌਖ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਜਿਹੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਭੌਤਿਕ ਕਾਰਡਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਨਾਲ ਕਾਰਡ ਸਕਿਮਿੰਗ, ਕਾਰਡ ਕਲੋਨਿੰਗ ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਧੋਖਾਧੜੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।''
ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ RBI ਆਰਬੀਆਈ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਹਕ ਸੇਵਾ ਮਿਆਰਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰੇਗਾ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ RBI ਵਿੱਚ ਗਾਹਕ ਸੇਵਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ। 

ਕੀ ਹੈ ਕਾਰਡ ਰਹਿਤ ਨਕਦ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ?
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਕਾਰਡ ਰਹਿਤ ਨਕਦੀ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਬੈਂਕ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਏਟੀਐਮ ਤੋਂ ਨਕਦ ਕਢਵਾਉਣ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਡੈਬਿਟ ਜਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ATM ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਹੇ ਸਨ।

ਐਸਬੀਆਈ, ਆਈਸੀਆਈਸੀਆਈ ਬੈਂਕ, ਐਕਸਿਸ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਆਫ ਬੜੌਦਾ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਕਾਰਡ ਧਾਰਕ ਆਪਣੇ ਫੋਨ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਡੈਬਿਟ ਕਾਰਡਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਨਕਦੀ ਕਢਵਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਾਰਡਧਾਰਕ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇੱਕ ਮੋਬਾਈਲ ਬੈਂਕਿੰਗ ਐਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਡੈਬਿਟ ਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹਨ ਤਾਂ ATM ਤੋਂ ਨਕਦ ਕਢਵਾਉਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।

ਮਾਹਰਾਂ  ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਏਟੀਐਮ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਕਦੀ ਲੈਣ ਲਈ ਮੋਬਾਈਲ ਪਿੰਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਕਾਰਡ ਰਹਿਤ ਨਕਦ ਨਿਕਾਸੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਪੀਆਈ ਸਹੂਲਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸੇਵਾ ਇੱਕ ਆਈਐਮਟੀ (ਤਤਕਾਲ ਮਨੀ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ) ਬਣਾ ਕੇ ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਕਾਰਡ ਰਹਿਤ ਕੈਸ਼ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੈਸੇ ਦੀ ਸਵੈ-ਨਿਕਾਸੀ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਾਂ ਕੋਲ ਅਜੇ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਖਾਸ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ 10,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 20,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ। ਕੁਝ ਬੈਂਕ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਤੋਂ ਵਾਧੂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਚਾਰਜ ਵੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਨਵੇਂ ਐਲਾਨ ਨਾਲ, ਇਸਦੇ ਕਾਰਡਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।