ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦਾ ਅੱਜ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਤੋਂ ਭਾਰਤ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਟਰੈਟੇਜਿਕ ਰੂਟ ਖੁਲੇਗਾ। ਇਹ ਬੰਦਰਗਾਹ ਈਰਾਨ ਦੇ ਦੱਖਣ ਪੂਰਵ ਸਿਸਤਾਨ ਬਲੂਚਿਸਤਾਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਇਸਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹਸਨ ਰੂਹਾਨੀ ਕਰਨਗੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਭਾਰਤ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕਈ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਿਪ੍ਰੇਜੈਂਟੇਟਿਵਸ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿਣਗੇ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇਹ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸਤੋਂ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ?
- ਇਸ ਪੋਰਟ ਦੇ ਜਰੀਏ ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਬਿਨਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗਏ ਹੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਉਸਤੋਂ ਅੱਗੇ ਰੂਸ, ਯੂਰੋਪ ਨਾਲ ਜੁੜ ਸਕੇਗਾ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੋਕੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।
- ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਭਾਰਤ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਸਟਰੈਟੇਜਿਕ ਰੂਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। - ਇਸ ਪੋਰਟ ਦੇ ਜਰੀਏ ਭਾਰਤ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਵਿੱਚ ਬੜੋਤਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਨੇ ਕੀਤੀ ਈਰਾਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਚਰਚਾ
- ਚਾਬਹਾਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹਿਦ ਬੇਹੇਸ਼ਟੀ ਪੋਰਟ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਇਸਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਈਰਾਨੀ ਕਾਉਂਟਰਪਾਰਟ ਜਾਵੇਦ ਜਰੀਫ ਨੇ ਤੇਹਰਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੈਠਕ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸਮੇਤ ਦੂਜੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।
- ਦੱਸ ਦਈਏ, ਸੁਸ਼ਮਾ ਰੂਸ ਦੇ ਸੋਚੀ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਲੌਟਦੇ ਸਮੇਂ ਤੇਹਰਾਨ ਵਿੱਚ ਰੁਕੀ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ੰਘਾਈ ਕਾਪਰੇਸ਼ਨ ਆਰਗਨਾਇਜੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਸਮਿਟ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਰੂਸ ਗਈ ਸੀ।
ਈਰਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ - ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਮਜਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ
- ਈਰਾਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਜਰੀਫ ਨੇ ਸ਼ਾਹਿਦ ਬੇਹੇਸ਼ਟੀ ਪੋਰਟ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਈਰਾਨ - ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਪਸੀ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤੀ ਦੇਵੇਗਾ।
- ਜਰੀਫ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਬੰਦਰਗਾਹ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਅਹਮਿਅਤ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਚਕਾਰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਓਮਾਨ ਸਾਗਰ ਅਤੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਜਰੀਏ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ ਕੀਤਾ ਹੈ INSTC ਦਾ ਕੰਮ
- ਈਰਾਨ ਦੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਤੱਕ 7200 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਮਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਨਾਰਥ ਸਾਉਥ ਕਾਰਿਡੋਰ (INSTC) ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
- ਭਾਰਤ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਕੰਮ ਤੇਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦੀ ਵਨ ਬੈਲਟ ਵਨ ਰੋਡ (OBOR) ਪਾਲਿਸੀ ਦੇ ਚਲਦੇ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਤੇਜੀ ਲਿਆਈ ਗਈ ਹੈ।
- ਇਸਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੈਂਟਰਲ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ (ਕਜਾਕਿਸਤਾਨ, ਕਿਰਗੀਜਸਤਾਨ, ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ, ਤਾਜੀਕੀਸਤਾਨ ਅਤੇ ਉਜਬੇਕਿਸਤਾਨ) , ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਰੋਪ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
- ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਚੀਨ, ਪਾਕਿ ਦੇ ਗਵਾਰ ਪੋਰਟ ਤੋਂ ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ ਤੱਕ ਚੀਨ - ਪਾਕਿ ਇਕੋਨਾਮਿਕ ਕਾਰਿਡੋਰ (CPEC) ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਕਿ ਦੇ ਕਬਜੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ (PoK) ਤੋਂ ਲੰਘੇਗਾ। ਇਹ ਕਾਰਿਡੋਰ ਚੀਨ ਦੇ OBOR ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ, CPEC ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣਾ ਵਿਰੋਧ ਜਤਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।
ਭਾਰਤ, ਚਾਬਹਾਰ ਤੋਂ 883 KM ਦੀ ਸੜਕ ਬਣਾ ਚੁੱਕਿਆ
- ਨਿਊਜ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਭਾਰਤ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਾਰਡਰ ਨਾਲ ਲੱਗੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਰਾਂਜ ਤੱਕ 883 ਕਿਮੀ ਦੀ ਸੜਕ ਬਣਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ 2009 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਰਡਰ ਰੋਡਸ ਆਰਗਨਾਇਜੇਸ਼ਨ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।
- ਇਸ ਰੋਡ ਤੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ 4 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਹੇਰਾਤ, ਕੰਧਾਰ, ਕਾਬਲ ਅਤੇ ਮਜਾਰ - ਏ - ਸ਼ਰੀਫ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। - ਇਸ ਸਾਲ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਮਿਨਿਸਟਰ ਨਿਤੀਨ ਗਡਕਰੀ ਈਰਾਨ ਦੌਰੇ ਉੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਉੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਚਾਬਹਾਰ ਤੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੱਕ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਅਤੇ ਸੜਕ ਬਣਾਉਣ ਉੱਤੇ ਗੱਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਰੂਸ ਤੱਕ ਅਕਸੈਸ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ।
- ਗਡਕਰੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ 12 - 18 ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਚਾਬਹਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਤੋਂ ਵਪਾਰ ਲਈ ਕਈ ਮੌਕੇ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਹ ਭਾਰਤ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਲਈ ਇੱਕ ਗੇਟਵੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ।
- ਸਤੰਬਰ, 2014 ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੀ ਰਿਕਵੇਸਟ ਉੱਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਉੱਤੇ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਸੀ।