ਇਹ ਫੋਟੋ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਸੱਦੀ ਪਿੰਡ ਦੀ ਹੈ। ਕਰੀਬ 400 ਫੀਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ਉੱਤੇ ਸਿਰਫ ਬਾਂਸ ਦੀ ਪੌੜੀ ਉੱਤੇ ਲਮਕ ਕੇ ਸ਼ਹਿਦ ਕੱਢ ਰਿਹਾ ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ ਮਾਉਲੀ ਦਨ ਹੈ। ਮਾਉਲੀ 57 ਸਾਲ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਵੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਉੱਚੇ - ਉੱਚੇ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਜਾ ਕੇ ਸ਼ਹਿਦ ਕੱਢਦਾ ਹੈ। ਮਾਉਲੀ ਗੁਰੰਗ ਜਨਜਾਤੀ ਦੇ ਹਨ। ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਇਹ ਜਨਜਾਤੀ ਸ਼ਹਿਦ ਦੇ ਖਤਰਨਾਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਿਰਫ ਦੋ ਹੀ ਲੋਕ ਬਚੇ ਹਨ
ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗਰਾਫੀ ਨੇ ‘ਮੌਤ ਨੂੰ ਮਾਤ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਆਖਰੀ ਸ਼ਿਕਾਰੀ’ ਨਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਰੇਨਨ ਓਜਟਰਕੇ ਨੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਰੇਨਨ ਨੇ ਮਾਉਲੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਅਸਦਨ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਗੁਜ਼ਾਰਿਆ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾ ਕੇ ਸ਼ਹਿਦ ਕੱਢਣ ਦੀ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ।
ਰੇਨਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਉਲੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਦੇਖਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੀ ਸਾਹ ਮੰਨ ਲਉ ਥੰਮ ਗਏ ਸੀ। ਉਹ ਉੱਚੇ - ਉੱਚੇ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਸਿਰਫ ਬਾਂਸ ਦੀ ਪੌੜੀ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਲਮਕ ਕੇ ਸ਼ਹਿਦ ਕੱਢ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਉਲੀ ਨੇ ਜਦੋਂ ਏਵਰੈਸਟ ਉੱਤੇ 400 ਫੀਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ਉੱਤੇ ਲਮਕ ਕੇ ਸ਼ਹਿਦ ਕੱਢਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਰਹਿ ਗਏ। ਹੇਠਾਂ ਦਾ ਨਜਾਰਾ ਡਰਾਵਨਾ ਸੀ ਅਤੇ ਗਲਤੀ ਦੀ ਕੋਈ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਉਲੀ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੌਤ ਨੂੰ ਮਾਤ ਦਿੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹੈ। ਹੁਣ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀ ਉਚਾਈ ਨਾਪਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਵਰਗਾ ਹੈ।ਮਾਉਲੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਨਜਾਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਦ ਕੱਢਣ ਵਾਲੇ ਸਿਰਫ ਦੋ ਹੀ ਲੋਕ ਬਚੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਉਹ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚੇਲਾ ਅਸਦਨ ਹੈ। ਅਸਦਨ 40 ਸਾਲ ਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਨਜਾਤੀ ਸ਼ਹਿਦ ਕੱਢਣ ਦਾ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਘੱਟ ਕਮਾਈ ਦੇ ਚਲਦੇ ਹੌਲੀ - ਹੌਲੀ ਲੋਕ ਦੂਜੇ ਪੇਸ਼ੇ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਏ।
ਮਾਉਲੀ ਨੇ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਇਹ ਹੁਨਰ ਸਿਖ ਲਿਆ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਹੀ ਬਾਂਸ ਦੀ ਪੌੜੀ ਬਣਾਉਣਾ, ਉਸਨੂੰ ਬੰਨਣਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਾਰੇ ਸ਼ਹਿਦ ਦੇ ਛੱਤਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਸਿੱਖਿਆ।
ਮਾਉਲੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਵਾਰ ਮਧੂ ਮੱਖੀਆਂ ਕੱਟ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੰਗ ਦਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮਾਉਲੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਉਹ ਬਦਲਦੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਹਿਮਾਲਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਫਰ ਤਿੰਨ - ਚਾਰ ਦਿਨ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ 20 ਕਿੱਲੋ ਤੱਕ ਦੀ ਸ਼ਹਿਦ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹੈ।
ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸ਼ਹਿਦ ਦੀ ਕੀਮਤ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੱਲੋ 15 ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਸ਼ਹਿਦ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।ਦਰਅਸਲ , ਹਿਮਾਲਿਆ ਉੱਤੇ ਐਪੀਸ ਲੌਬੋਰੀਓਸਾ ਨਾਮ ਦੀਆਂ ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰੂਪ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੰਗ ਦਾ ਜਹਿਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।