File Photo

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਇਹ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾਂ ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ R ਨੰਬਰ ਕਿੰਨਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਆਰ ਨੰਬਰ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਸੰਕਰਮਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ R ਨੰਬਰ ਕਿਉਂ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।

R ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਰੀਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਨੰਬਰ' ਔਸਤਨ ਕਿੰਨੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਇੱਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲਾ ਰਹੇ ਹਨ, R ਨੰਬਰ ਸੂਚਕਾਂਕ ਹੈ ਜੇ R ਨੰਬਰ 2 ਹਨ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਨਵੇਂ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ 2 ਹੋਰ ਨਵੇਂ ਲੋਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਲੋਕ 2-2 ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰਨਗੇ। ਫਿਰ 4 ਲਾਗ ਵਾਲੇ 2 ਹੋਰ ਨਵੇਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਵੇਗੀ। 

ਇਸ ਲਈ ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ R ਨੰਬਰ 1 ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਲਾਗ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਜੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ R ਸੰਖਿਆ 1 ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ, R ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2 ਤੋਂ 3 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, R ਨੰਬਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ।

ਰੀਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਨੰਬਰ ਭਾਵ R ਨੰਬਰ ਨਿਸ਼ਚਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ, ਸਮਾਜਕ ਦੂਰੀਆਂ, ਆਦਿ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਨਾਲ ਹੀ, ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਇਮਿਊਨ ਹਨ, ਇਹ R ਨੰਬਰ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਮੇਂ 'ਬੇਸਿਕ ਪ੍ਰਜਨਨ ਨੰਬਰ' R0 ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। R0 ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਇਮਿਊਨਟੀ 0 ਹੈ। ਲੌਕਡਾਉਨ ਕਾਰਨ R ਨੰਬਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿਚ, ਲੌਕਡਾਉਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਰ ਨੰਬਰ 0.6 ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੇ 0.9 ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿਚ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਕੋਈ R ਨੰਬਰ ਹੈ ਤਾਂ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਠੋਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ R ਨੰਬਰ ਕਿੰਨਾ ਬਦਲੇਗਾ।