Marwar Rajmata

ਜੋਧਪੁਰ : ਮਾਰਵਾੜ ਦੀ ਰਾਜਮਾਤਾ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਸੰਸਦ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਕੁਮਾਰੀ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ 92 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ। ਰਾਜਪਰਵਾਰ ਦੇ ਇਕ ਪ੍ਰਤਿਨਿੱਧੀ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਰਾਜਮਾਤਾ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੌਰਾ ਪੈਣ 'ਤੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਨਿਜੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਕਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਇਕ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਰਾਜਮਾਤਾ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਕੱਲ ਰਾਤ ਫਿਰ ਤੋਂ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਰਾਜਮਾਤਾ ਨੇ ਕੱਲ ਦੇਰ ਰਾਤ ਇਕ ਵਜੇ ਅੰਤਮ ਸਾਹ ਲਏ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਵਾਰ ਵਿਚ ਦੋ ਕੁੜੀਆਂ, ਜੋਧਪੁਰ ਤੋਂ ਸਾਬਕਾ ਸੰਸਦ ਚੰਦਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ, ਇਕ ਪੁੱਤ ਗਜਸਿੰਘ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤ ਮਾਰਵਾੜ ਰਿਆਸਤ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਰਾਜਪਰਵਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤਿਨਿੱਧੀ ਰਾਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ  ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰਾਜਾਮਾਤਾ ਦਾ ਅੰਤਮ ਸਸਕਾਰ ਰਾਜਪਰਵਾਰ ਦੇ ਘਰ ਜਸਵੰਤ ਥੜਾ ਵਿਚ ਚਾਰ ਵਜੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।  ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਉਂਮੇਦ ਪੈਲੇਸ ਵਿਚ ਅੰਤਮ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। 

1926 ਵਿੱਚ ਜੰਮੀ ਰਾਜਮਾਤਾ ਗੁਜਰਾਤ ਦੀ ਧਾਰੰਗਧਰਾ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮਾਰਵਾੜ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸ਼ਾਸਕ ਹਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ 1942 ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1952 ਵਿਚ ਚੋਣ ਪ੍ਚਾਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇਕ ਹਵਾਈ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਰਾਜਮਾਤਾ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਪਰਵਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਿੰਮੇਦਾਰੀਆਂ ਸੰਭਾਲੀਆਂ। 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਦੂਜੀ ਪਤਨੀ ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ ਉਰਫ਼ ਟੂਟੂਬੰਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਉਸੀ ਮਮਤਾ ਨਾਲ ਪਾਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਆਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1971 ਵਿਚ ਲੋਕਸਭਾ ਦੀ ਚੋਣਾ ਲੜੀਆਂ। ਜਨਤਾ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਸਮਰਥਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਮਤਾਂ ਨਾਲ ਜਿਤਾ ਕੇ ਦਿਤਾ। ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਮਾਤਾ ਨੇ ਅਪਣੇ ਚੋਣ ਪ੍ਚਾਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਘੁੰਡ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵੀ ਛੇੜੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪਰਦੇ ਤੋਂ  ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।