S-400

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੂਸ ਵਿਚ ਬਣੇ ਲੰਮੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਐਸ - 400 ਟਰਾਇੰਫ ਏਅਰ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦਿਮੀਰ ਪੁਤੀਨ ਦੀ ਭਾਰਤ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਸੌਦੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਫੌਜ ਦੀ ਤਾਕਤ ਵਧੇਗੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਾਕਿ ਦੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼, ਕਰੂਜ਼ ਮਿਸਾਇਲ ਅਤੇ ਡਰੋਨਸ ਨੂੰ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਾਰ ਗਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇਗਾ।  ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਐਸ - 400 ਟਰਾਇਮਸ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ  ਦੇ ਚੱਪੇ - ਚੱਪੇ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾ ਸਕੇਗੀ। 

ਐਸ 400 ਦਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਏਈਐਸਏ ਰਡਾਰ ਸਕੈਨ ਹਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖਤਰੇ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਦੇ ਹੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੱਸੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਮਿਸਾਇਲ, ਏਅਰਕਰਾਫਟ, ਕਰੂਜ਼ ਮਿਸਾਇਲ ਹੈ ਜਾਂ ਡਰੋਨ ਹੈ। 100 ਤੋਂ 300 ਟਾਰਗੈਟ ਨੂੰ ਐਸ 400 ਦਾ ਸਿਸਟਮ ਇਕੱਠੇ ਟ੍ਰੈਕ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। 

ਮੋਬਾਇਲ ਕਮਾਂਡ ਸੈਂਟਰ : ਕਮਾਂਡ ਪੋਸਟ ਵਿਚ ਤੈਨਾਤ ਹਥਿਆਰ ਡਰਾਈਵਾਰ ਅਪਣੇ ਸਾਥੀ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖਤਰ‌ਿਆਂ ਅਤੇ ਮੁਢਲੇ ਟਾਰਗੈਟ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਨਿੱਜੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਚੱਲਦਾ ਹੈ।

ਫਾਇਰ ਕੰਟਰੋਲ ਰਡਾਰ : ਇਕ ਵਾਰ ਟਾਰਗੈਟ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਹੋਣ 'ਤੇ ਕਮਾਂਡ ਸੈਂਟਰ ਫਾਇਰ ਕੰਟਰੋਲ ਰਡਾਰ ਨੂੰ ਮਿਸਾਇਲ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਲਾਂਚਰ : ਬਟਾਲੀਅਨ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ ਨੂੰ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਡਾਟਾ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਹੀਕਲ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਹਵਾ ਵਿਚ ਮਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਿਸਾਇਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। 
ਖਾਸੀਅਤ : 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ 36 ਟਾਰਗੈਟ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਲਗਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਐਸ - 400 ਟਰਾਇੰਫ ਵਿਚ ਢਾਈ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ ਮਿਸਾਇਲ ਦਾਗਣ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਹੈ।

ਸਮਰੱਥਾ : 600 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ ਐਸ - 400 ਟਰਾਇੰਫ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਸਮਰੱਥਾ, 400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਮਿਸਾਇਲ ਨੂੰ ਮਾਰ ਗਿਰਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰਥਾ।
ਟਾਰਗੈਟ : ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼, ਕਰੂਜ਼ ਮਿਸਾਇਲ ਅਤੇ ਡਰੋਨਸ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। 
ਰਫਤਾਰ : 17000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ/ਘੰਟੇ ਹੈ ਇਸ ਮਿਸਾਇਲ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ, ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਾਲ : 5 ਮਿੰਟ 'ਚ ਮਿਸਾਇਲ ਦੀ ਫਾਇਰਿੰਗ ਨੂੰ ਇਹ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸੱਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਏਅਰ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ। ਇਸ ਵਿਚ ਸਟੈਂਡ - ਆਫ਼ ਜੈਮਰ ਏਅਰਕਰਾਫਟ, ਏਅਰਬੋਰਨ ਵਾਰਨਿੰਗ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਏਅਰਕਰਾਫਟ ਹੈ। ਐਸ - 400 ਟਰਾਇੰਫ ਏਅਰ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਰੋਡ ਮੋਬਾਇਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਆਦੇਸ਼ ਮਿਲਦੇ ਹੀ 5 - 10 ਮਿੰਟ ਵਿਚ ਤੈਨਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 

ਐਸ - 400 ਵਿਚ ਵਰਟਿਕਲ ਲਾਂਚਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਨੇਵੀ ਦੇ ਮੋਬਾਇਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੋਂ ਦਾਗਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਸਿੰਗਲ ਸਟੇਜ ਐਸਏਐਮ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਰੇਂਜ 150 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਐਸ - 400 ਮਿਲੇਗਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਐਸਏਐਮ ਅਤੇ 40N6E ਹਨ। ਐਸ - 400 ਟਰਾਇੰਫ ਦੀ ਇਹੀ ਸਾਰੀ ਖੂਬੀਆਂ ਪੱਛਮ ਵਿਚ ਬਣੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟਰਮਿਨਲ ਹਾਈ ਐਲਟਿਟੀਊਡ ਏਰੀਆ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ (ਟੀਐਚਏਐਡੀ) ਅਤੇ ਐਮਆਈਐਮ - 104 ਤੋਂ ਵੱਖ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। 

ਸਮਰਥਾ : 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ
ਮੂਲ : ਇਜ਼ਰਾਇਲ
ਭੂਮਿਕਾ : ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਚਲਣ ਵਾਲੀ ਬਖਤਰਬੰਦ ਗੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ
ਰਫ਼ਤਾਰ : 4939 ਕਿਲੋਮੀਟਰ/ਘੰਟਿਆਂ
ਆਰਡਰ : 1800 ਮਿਸਾਇਲ

ਪੁਲਾੜ : 
ਸਮਰਥਾ : 25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ
ਮੂਲ : ਭਾਰਤ, ਡੀਆਰਡੀਓ
ਭੂਮਿਕਾ : ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ
ਰਫ਼ਤਾਰ : 3704 ਕਿਲੋਮੀਟਰ/ਘੰਟਿਆ
ਆਰਡਰ : 3000 ਮਿਸਾਇਲ

ਮੱਧ ਦੂਰੀ ਦੀ ਬਰਾਕ - 8 :
ਸਮਰਥਾ : 70 ਤੋਂ 90 ਕਿਲੋਮੀਟਰ
ਮੂਲ : ਇਜ਼ਰਾਇਲ - ਭਾਰਤ, ਡੀਆਰਡੀਓ
ਭੂਮਿਕਾ : ਏਅਰਕਰਾਫਟ ਅਤੇ ਮਿਸਾਇਲ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ

ਰਫ਼ਤਾਰ : 4939 ਕਿਲੋਮੀਟਰ/ਘੰਟਿਆਂ
ਆਰਡਰ : ਮਿਸਾਇਲ ਬਣਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਹੈ
ਲੰਮੀ ਦੂਰੀ ਦੀ ਐਸ - 400 ਟਾਇੰਫ
ਮੂਲ : ਰੂਸ