ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਬਾਰੇ ਬੋਲੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਚੰਦਰਚੂੜ
ਕਿਹਾ, ਪੂਰੇ ਸਮਰਪਣ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੇ ਵੇਲੇ ‘ਕਮਜ਼ੋਰ’ ਪੈਣ ਲਈ ਦੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਡੀ.ਵਾਈ. ਚੰਦਰਚੂੜ, ਜੋ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡਰ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ‘ਪੂਰੇ ਸਮਰਪਣ’ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦਾ ਨਿਰਣਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ 50ਵੇਂ ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਦਾ ਦੋ ਸਾਲ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ 10 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਂ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦਾ ਪਾਉਂਦਾ ਹਾਂ, ਕਿ ਕੀ ਮੈਂ ਉਹ ਸੱਭ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਮੈਂ ਅਪਣੇ ਲਈ ਟੀਚਾ ਰਖਿਆ ਸੀ? ਇਤਿਹਾਸ ਮੇਰੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰੇਗਾ? ਕੀ ਮੈਂ ਕੁੱਝ ਵੱਖਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ? ਮੈਂ ਜੱਜਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਵਿਰਾਸਤ ਛੱਡਾਂਗਾ?’’
ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਨੇ ਭੂਟਾਨ ’ਚ ‘ਜਿਗਮੇ ਸਿੰਗੇ ਵਾਂਗਚੁਕ ਸਕੂਲ ਆਫ ਲਾਅ’ ਦੇ ਤੀਜੇ ਕਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਮੇਰੇ ਕੰਟਰੋਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਲੱਭ ਸਕਾਂਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ’ਚ, ਮੈਂ ਹਰ ਸਵੇਰੇ ਇਸ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਅਪਣਾ ਕੰਮ ਪੂਰੀ ਸਮਰਪਣ ਨਾਲ ਕਰਾਂਗਾ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਨਦੇਹੀ ਨਾਲ ਅਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਨਾਲ ਸੌਂਵਾਂਗਾ।’’
ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ‘ਕਮਜ਼ੋਰ’ ਪੈਣ ਲਈ ਦੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਅਤੇ ਅਤੀਤ ਦੇ ਡਰ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਤ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਦੀਆਂ ਗੁੰਝਲਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਕ ਕਦਮ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਤੋਂ ਨਾ ਡਰੋ, ਮੁੜ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰੋ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ, ‘ਕੀ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਲ ਦੌੜ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਜਾਂ ਮੈਂ ਅਪਣੇ ਵਲ ਭੱਜ ਰਿਹਾ ਹਾਂ?’ ਅੰਤਰ ਸੂਖਮ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਡੂੰਘਾ ਹੈ। ਆਖਰਕਾਰ, ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਵਲੋਂ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਉਦੇਸ਼ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।’’
ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅਪਣੀਆਂ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ’ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਲਈ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਲ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨਾ ਸੌਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਮੈਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ’ਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਦੀ ਸਾਡੀ ਯੋਗਤਾ ਸਾਡੀ ਸਵੈ-ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਭਲਾਈ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ’ਚ ਹੈ।’’ ਜਸਟਿਸ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੰਜ਼ਿਲ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਬਾਰੇ ਸ਼ੰਕਿਆਂ ’ਚ ਫਸਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਟੀਚੇ ਵਲ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਨੇ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ’ਚ ਸੁਧਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਨਤਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਫੈਸਲੇ ਦਿਤੇ ਹਨ। ਜਸਟਿਸ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੇ 13 ਮਈ 2016 ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਸੀ।