File

ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵਿਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਇਕ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਹੈ। ਇਕ ਪਾਸੇ, ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਵਿਚ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦੇ ਛੇਦ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਦੇ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਤੇ ਇਕ ਵੱਡਾ ਛੇਕ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਛੇਦ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਦਾ ਅਰਥ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਜਾਂ ਧਰਤੀ ਦਾ ਆਰਕਟਿਕ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪੋਲਰ ਵਰਟੈਕਸ ਬਣਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉੱਚਾਈ ਉੱਤੇ ਸਟ੍ਰੈਟੋਸਫੀਅਰ ਉੱਤੇ ਬਣ ਰਹੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਪਤਲੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚ ਛੇਦ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਬੱਦਲ, ਕਲੋਰੋਫਲੋਰੋਕਾਰਬਨ ਅਤੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਲੋਰੋਫਲੋਰੋਕਾਰਬਨ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਟ੍ਰੈਟੋਸਫੀਅਰ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਕਿਰਨਾਂ ਸਟ੍ਰੈਟੋਸਫੀਅਰ ਵਿਚ ਟਕਰਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਲੋਰੀਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰੋਮਾਈਨ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਪਰਮਾਣੂ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਨੂੰ ਪਤਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦਾ ਛੇਦ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਭਾਵ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਜਾਂ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਦੇ ਉੱਪਰ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚ ਵੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਦੇ ਉੱਪਰ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਸਟ੍ਰੈਟੋਸਫੀਅਰ ਦੀ ਪਰਤ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 10 ਤੋਂ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਕ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਹੈ, ਜੋ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਬਸੰਤ ਵਿਚ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਤੋਂ ਉਪਰਲੀ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਲਗਭਗ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਤਾਂ ਪਰਤ ਭਚਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਪਰਤ ਇੱਥੇ ਪਤਲੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਛੇਕ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਪਨਿਕਸ ਐਟੋਮੋਸਫੀਅਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਿਨਸੈਂਟ ਹੈਨਰੀ ਪਿਉਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਜੋ ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਦੇ ਟਕਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ।

ਵਿਨਸੇਂਟ ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਓਜ਼ੋਨ ਵਿਚ ਹੋਲ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਲਈ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਸਟ੍ਰੈਟੋਸਪੀਅਰ ਵਿਚ ਕਲੋਰੀਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰੋਮਾਈਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵਿਨਸੇਂਟ ਨੇ ਉਮੀਦ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚਲੀ ਇਹ ਵੱਡੀ ਛੇਕ ਜਲਦੀ ਹੀ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਏਗੀ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਮੌਸਮਾਂ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ 1987 ਦੇ ਮਾਂਟਰੀਅਲ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਚੀਨ ਦੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਪਏਗਾ।

Punjabi News  ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ  Facebook  ਤੇ ਲਾਈਕ Twitter  ਤੇ follow  ਕਰੋ।