ਬਾਸਮਤੀ ਤੇ ਗੈਰ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ, Export ਨਿਯਮਾਂ 'ਚ ਦਿੱਤੀ ਢਿੱਲ 

Basmati rice

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਬਾਰੇ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਵਿਚ ਢਿੱਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਛੋਟ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਵਣਜ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇਕ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਚੌਲ ਬਰਾਮਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ 25% ਗਲੋਬਲ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ।

ਏਪੀਡਾ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2019-2020 ਦੇ ਪਹਿਲੇ 11 ਮਹੀਨੇ ਅ੍ਰਪੈਲ ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ ਦੌਰਾਨ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 38.36 ਲੱਖ ਟਨ ਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੀ ਸਮਾਨ ਮਿਆਦ ਦੇ 38.55 ਲੱਖ ਟਨ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘੱਟ ਹੈ।  ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2019-20 ਦੇ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਫਰਵਰੀ ਦੌਰਾਨ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਦਾ ਮੁੱਲ 27,427 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ  ਇਸ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿਚ 28,604 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮੁੱਲ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਗੈਰ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2019-20 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 11 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਘਟ ਕੇ 46.56 ਲੱਖ ਟਨ ਦਾ ਹੀ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਨਿਯਾਤ68.25 ਲੱਖ ਟਨ ਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਚੌਲ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਕੇਆਰਬੀਐਲ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਨਿਲ ਕੁਮਾਰ ਮਿੱਤਲ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਇਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਯਮਨ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਤਾਰ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ।

ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਦੀ ਮੰਗ ਚੰਗੀ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਘਰੇਲੂ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਚੌਲਾਂ ਅਤੇ ਝੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਰਾਮਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਬਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਦਾ ਪੈਸਾ ਅਜੇ ਵੀ ਈਰਾਨ ਵਿਚ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਿੱਧੇ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰਾਈਸ ਐਕਸਪੋਰਟਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਿਨੋਦ ਕੌਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2018-19 ਵਿਚ ਇਰਾਨ ਨੂੰ 1.4.5 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਰਚ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਇਰਾਨ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਚੌਲਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਦਿਖਿਆ। ਕੌਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਪਰ 75 ਤੋਂ 8 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਗੈਰ-ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।