CBSE ਦਾ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਪੈਟਰਨ
9ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਓਪਨ ਬੁੱਕ ਅਸੈਸਮੈਂਟ
Big Change in CBSE, Exam Pattern will Change Completely Latest News in Punjabi ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿਖਿਆ ਬੋਰਡ (ਸੀ.ਬੀ.ਐਸ.ਈ.) ਨੇ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਜੋ ਸਿਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੋਚਣ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਵੱਲ ਮੋੜ ਦੇਵੇਗਾ। 2026-27 ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸੈਸ਼ਨ ਤੋਂ 9ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਓਪਨ ਬੁੱਕ ਅਸੈਸਮੈਂਟ (ਓ.ਬੀ.ਏ.) ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਫਰੇਮਵਰਕ 2023 (ਐਨ.ਸੀ.ਐਫ਼.ਐਸ.ਈ. 2023) ਦੇ ਤਹਿਤ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਓਪਨ ਬੁੱਕ ਅਸੈਸਮੈਂਟ (ਓਬੀਏ) ਕੀ ਹੈ?
ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੌਰਾਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਪਣੇ ਨਾਲ ਰੱਖ ਸਕਣਗੇ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਆਸਾਨ ਹੋਣਗੇ। ਇੱਥੇ, ਸਿਰਫ਼ ਉੱਤਰ ਲਿਖਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਵਿਹਾਰਕ ਸੋਚ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਅਜਿਹੇ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਪਰਖ ਕਰਨਗੇ, ਸਗੋਂ ਸੋਚਣ, ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦੀ ਵੀ ਪਰਖ ਕਰਨਗੇ।
ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?
ਸੀ.ਬੀ.ਐਸ.ਈ. ਦਾ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਰੱਟੇ ਮਾਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਸਿੱਖਣ ਵੱਲ ਲਿਜਾਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਓ.ਬੀ.ਏ. ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਰਚਨਾਤਮਕ ਸੋਚ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ, ਅਸਲ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਤੇ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਧਾਰਤ ਸਿਖਲਾਈ ਤੋਂ ਸੰਕਲਪ ਅਧਾਰਤ ਸਿਖਲਾਈ ਵੱਲ ਵਧਣਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ?
ਨਵੀਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸਾਲ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਲਿਖਤੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਲਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਭਾਸ਼ਾ, ਗਣਿਤ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਪਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਅਤੇ ਤਰਕਪੂਰਨ ਸੋਚ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ?
ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ.ਬੀ.ਐਸ.ਈ. ਨੇ ਇਕ ਪਾਇਲਟ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੂੰ ਓਪਨ ਬੁੱਕ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕੇ ਪਰਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਰੇਂਜ 12% ਤੋਂ 47% ਤਕ ਸੀ। ਰੀਪੋਰਟ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਯੋਗਤਾ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਮਝ ਕੇ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸਨ।
ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਕੀ ਰਾਏ ਹੈ?
ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਪ੍ਰਤੀ ਇਕ ਮਿਸ਼ਰਤ ਪਰ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਰਵੱਈਆ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇਗਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਫਾਰਮੈਟ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਵਿਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਸੁਝਾਅ ਦਿਤਾ ਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਮੌਕੇ ਮਿਲ ਸਕਣ।
ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ?
ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੇਣ ਨਾਲ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦਾ ਮਾਨਸਿਕ ਦਬਾਅ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗਾ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਰੱਟੇ ਮਾਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਝ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿਚ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਆਦਤ ਵਿਕਸਤ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗੀ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ਜੋ ਸਿੱਖ ਰਹੇ ਹਨ ਉਸ ਨੂੰ ਅਸਲ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਕੀ ਇਹ ਮਾਡਲ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਹੋਰ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿਚ ਆਵੇਗਾ?
ਇਸ ਵੇਲੇ, ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਸਿਰਫ਼ 9ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਜੇ ਇਹ ਸਫ਼ਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹੀ ਪੈਟਰਨ ਹੋਰ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਿਖਿਆ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਦਬਾਅ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਿਹਤ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
(For more news apart from Big Change in CBSE, Exam Pattern will Change Completely Latest News in Punjabi stay tuned to Rozana Spokesman.)