ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੈਸ ਦਿਵਸ
ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਪੂਰ, ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਢੰਗ ਹੈ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੈਸ ਦਿਵਸ ਬਹੁਤ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਚੌਥਾ ਥੰਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹਰ ਸਾਲ 16 ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਦਿਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੈਸ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਕ ਸੁਤੰਤਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲਗਭਗ 50 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੈਸ ਕੌਂਸਲ ਜਾਂ ਮੀਡੀਆ ਕਾਉਂਸਲ ਹੈ। ਪ੍ਰੈਸ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ‘ਵਾਚਡੌਗ’ ਅਤੇ ਪ੍ਰੈਸ ਕੌਂਸਲ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ‘ਨੈਤਿਕ ਪਹਿਰਾ’ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੈਸ ਦਿਵਸ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਵੱਲ ਸਾਡਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰੈਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਉੱਚੇ ਮਿਆਰ ਤੈਅ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕੋਂਸਲ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, 4 ਜੁਲਾਈ 1966 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰੈਸ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਰਸਮੀ ਕੰਮ 16 ਨਵੰਬਰ 1966 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੱਜ ਤੱਕ 16 ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਦਿਨ ਹਰ ਸਾਲ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੈਸ ਦਿਵਸ' ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਖੇਤਰ ਬਹੁਤ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਪੂਰ, ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਢੰਗ ਹੈ। ਇਕ ਅਖਬਾਰ ਇਕ ਉੱਤਰ ਪੁਸਤਕ ਵਰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੱਖਾਂ ਪਰੀਖਿਅਕ ਅਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਸਮੀਖਿਆਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਪਰੀਖਿਅਕ ਅਤੇ ਸਮੀਖਿਅਕ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਆਬਾਦੀ ਹਨ। ਸਰਗਰਮੀ, ਯਥਾਰਥਵਾਦ, ਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਉਦੇਸ਼ਤਾ ਇਸ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੱਤ ਹਨ।
ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਅੱਜ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਕ ਵੱਡਾ ਦੁਖਾਂਤ ਸਾਬਤ ਹੋਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਚਾਹੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਿਖਿਅਤ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਗੈਰ ਸਿਖਿਅਤ, ਇਹ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਤੱਥ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅੱਜ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ, ਅਤਿਕਥਨੀ ਕਰਨ ਜਾਂ ਵਿਗਾੜ ਕੇ ਸਨਸਨੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵੱਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।