'Mental health issues : ਮੈਡੀਕਲ ਦੇ 28 ਫ਼ੀਸਦੀ ਯੂ.ਜੀ. ਅਤੇ 15 ਫ਼ੀਸਦੀ PG ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ : ਸਰਵੇਖਣ
ਇਹ ਸਰਵੇਖਣ 25,590 ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ, 5,337 ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ 7,035 ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
'Mental health issues : ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਡੀਕਲ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਐੱਨ.ਐੱਮ.ਸੀ.) ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦੇ ਇਕ ਆਨਲਾਈਨ ਸਰਵੇਖਣ ਮੁਤਾਬਕ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੂਏਟ (ਯੂ.ਜੀ.) ਮੈਡੀਕਲ ਦੇ ਲਗਭਗ 28 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ (ਪੀ.ਜੀ.) ਦੇ 15.3 ਫੀ ਸਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝਣ ਦੀ ਗੱਲ ਮੰਨੀ ਹੈ।
ਇਹ ਸਰਵੇਖਣ 25,590 ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ, 5,337 ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ 7,035 ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਲਾਹ ਦਿਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਹਫਤੇ 74 ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਹਫਤੇ ’ਚ ਇਕ ਦਿਨ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸੱਤ ਤੋਂ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਮੈਡੀਕਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ’ਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦੀ ਰੀਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਛਲੇ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ’ਚ ਐਮ.ਬੀ.ਬੀ.ਐਸ. ਦੇ 16.2 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਜਾਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਰੀਪੋਰਟ ਕੀਤੀ, ਜਦਕਿ 31 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਐਮ.ਡੀ./ਐਮ.ਐਸ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ’ਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ।
ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਨੇ ਜੂਨ ’ਚ ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਰੀਪੋਰਟ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿਤਾ ਸੀ। ਰੀਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ’ਚ ਇਕੱਲੇਪਣ ਜਾਂ ਸਮਾਜਕ ਇਕੱਲਤਾ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਆਮ ਹਨ। 8,962 (35 ਫ਼ੀ ਸਦੀ) ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਜਾਂ ਅਕਸਰ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ 9,995 (39.1 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ) ਨੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਦੀ ਰੀਪੋਰਟ ਕੀਤੀ। ਸਮਾਜਕ ਸੰਪਰਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਕ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ 265 ’ਚੋਂ 8 (32.3 ਫ਼ੀ ਸਦੀ) ਨੂੰ ਸਮਾਜਕ ਸੰਪਰਕ ਬਣਾਉਣਾ ਜਾਂ ਬਣਾਈ ਰਖਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਲਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 6 089 (23.8 ਫ਼ੀ ਸਦੀ) ਨੂੰ ਇਹ ਕੁੱਝ ਮੁਸ਼ਕਲ ਲਗਦਾ ਹੈ।
ਤਣਾਅ ਵੀ ਇਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਸਰਵੇਖਣ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ 36.4 ਫੀ ਸਦੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। 18.2 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਨੇ ਫੈਕਲਟੀ ਜਾਂ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਰੀਪੋਰਟ ਕੀਤੀ।
ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ, 56.6 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਭਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਬੰਧਨਯੋਗ ਪਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਸਿਆ। ਲਗਭਗ 20.7 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਭਾਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ। ਸਿਰਫ 1.5 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਦਸਿਆ।
ਸਰਵੇਖਣ ’ਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਯੂ.ਜੀ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ’ਚ ‘ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਡਰ’ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 51.6 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਜਾਂ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 10,383 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਯਾਨੀ 40.6 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਚੋਟੀ ਦੇ ਗ੍ਰੇਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦਬਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ, 56.3 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਯੂ.ਜੀ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਮੈਡੀਕਲ ਕੋਰਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਤਣਾਅ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਹੈ, 11,186 (43.7 ਫੀ ਸਦੀ ) ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਦਸਿਆ, ਜਦਕਿ 9,664 (37.8 ਫੀ ਸਦੀ ) ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਦਸਿਆ ।
ਸਰਵੇਖਣ ’ਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ 35.9 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਟੈਸਟ ਲੈਣਾ ਬਹੁਤ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਸੀ ਅਤੇ 37.6 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਲਈ ਮਾਮੂਲੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਸੀ। ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ 18.6 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜਾਂ ਕੁੱਝ ਹੱਦ ਤਕ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 18.8 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਾੜਾ ਜਾਂ ਮਾੜਾ ਦਸਿਆ ।
ਮੈਡੀਕਲ ਦੇ 25590 ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਰੈਗਿੰਗ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ.
ਲਗਭਗ 76.8 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਰੈਗਿੰਗ ਜਾਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਦਕਿ 9.7 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਦੀ ਰੀਪੋਰਟ ਕੀਤੀ। 17,932 (70.1 ਫੀ ਸਦੀ ) ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਲਜ ’ਚ ਰੈਗਿੰਗ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਢੁਕਵੇਂ ਉਪਾਅ ਹਨ, ਜਦਕਿ 3,618 (14.1 ਫੀ ਸਦੀ) ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਤੇ 4,040 (15.8 ਫੀ ਸਦੀ) ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹਨ।
20 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਪੀ.ਜੀ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਮੌਜੂਦਾ ਅਕਾਦਮਿਕ ਭਾਰ ਚੁਨੌਤੀ ਪੂਰਨ ਲਗਦਾ ਹੈ। 9.5 ਫੀ ਸਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਸੀ, ਜਦਕਿ 32 ਫੀ ਸਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹਨ।
ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਪੀ.ਜੀ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ (45 ਫ਼ੀ ਸਦੀ) ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਹਫ਼ਤੇ ’ਚ 60 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 56 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੂੰ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ।
ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ, 18 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਪੀ.ਜੀ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਰੈਗਿੰਗ ਅਜੇ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। 1425 (27 ਫੀ ਸਦੀ) ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੀਜੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਰੀਪੋਰਟ ਕੀਤੀ, ਜਦਕਿ 1669 (31 ਫੀ ਸਦੀ) ਨੇ ਫੈਕਲਟੀ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਡਾਕਟਰਾਂ ਤੋਂ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਦੀ ਰੀਪੋਰਟ ਕੀਤੀ।
ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਐਂਟੀ ਰੈਗਿੰਗ ਨਿਯਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਜ਼ਿਆਦਾ (84 ਫ਼ੀ ਸਦੀ) ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਲਗਭਗ 20 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹਨ ਜੋ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਪੀ.ਜੀ. ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਉਹ ਦਰਮਿਆਨੇ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ (84 ਫੀ ਸਦੀ) ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮੈਡੀਕਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਣਾਅ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਹਾਇਤਾ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
3419 (64٪) ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਅਕਾਦਮਿਕ ਭਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ’ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਵਜੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੰਮ ਦੇ ਲੰਮੇ ਘੰਟੇ, ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਨਿਰੰਤਰ ਡਿਊਟੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਨਾਕਾਫੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਵਰਗੇ ਕਾਰਕਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿਤਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 1,034 (19 ਫ਼ੀ ਸਦੀ) ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਤੰਬਾਕੂ, ਸ਼ਰਾਬ, ਭੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਬਾਰੇ ਦਸਿਆ। ਕੁਲ 1,409 (26٪) ਪੀ.ਜੀ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਪੋਸਟ-ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ’ਚ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਦੀ ਰੀਪੋਰਟ ਕੀਤੀ।
5,337 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿਚੋਂ 10 ਫੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 237 (4.44 ਫੀ ਸਦੀ) ਪੀ.ਜੀ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਬੂਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਲਗਭਗ 17 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਪੀਜੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਥੀਸਿਸ ਦੌਰਾਨ ਗਾਈਡ ਤੋਂ ਨਾਕਾਫੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਰੀਪੋਰਟ ਕੀਤੀ।
ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਪੀ.ਜੀ. ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੋਸਟਲ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਲਗਭਗ 50 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਬੁਰਾ ਦਸਿਆ।