As chandrayaan 2 nears the moon a make or break operation today

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਚੰਦਰਯਾਨ 2 ਲਗਭਗ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਇਸਰੋ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਵਿਚ ਲਿਜਾਣ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅੱਜ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਚੁਣੌਤੀ ਭਰਪੂਰ ਮਿਸ਼ਨ ਸੀ, ਕਿਉਂ ਕਿ ਜੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਤੇਜ਼ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਚੰਦਰਮਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਸਤਹ ਇਸ ਨੂੰ ਉਛਾਲ ਦਿੰਦੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਡੂੰਘੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ।

ਪਰ ਜੇ ਇਹ ਇੱਕ ਹੌਲੀ ਰਫਤਾਰ ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੇ ਚੰਦਰਯਾਨ 2 ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਲੈਂਦਾ ਅਤੇ ਇਹ ਉਸ ਦੀ ਸਤਹ 'ਤੇ ਡਿੱਗ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਇਸ ਦੇ ਵੇਗ ਨੂੰ ਸਹੀ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿਚ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਵੇਗ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਹੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਗਲਤੀ ਵੀ ਇਸ ਸਾਰੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅਸਫਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ।

ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸੌ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦਾ ਪੁਨਰਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਵੇਗ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਘੱਟ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਚੰਦਰਮਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂਤਾ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਖਿੱਚੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੰਦਰਯਾਨ 2 ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਲਗਭਗ ਦੋ ਹਫਤਿਆਂ ਲਈ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਤੱਟਵਰਤੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਉਤਰਨ ਦਾ ਕੰਮ 7 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਣਾ ਹੈ।

ਚੰਦਰਮਾ 2 ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਉਤਾਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਹੁਤ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ 39,240 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਗਤੀ ਹਵਾ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲੋਂ 30 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ ਕੇ ਕੇ ਸਿਵਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਤੁਸੀਂ ਕਲਪਨਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਚੰਦ੍ਰਯਨ 2 ਦੀ ਚੰਦ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗਲਤੀ ਅਸਫਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

" ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਚੰਦਰਮਾ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਯਾਨ 1 ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਤੇ ਇਸਰੋ ਦੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਐਮ. ਅਨਾਦੁਰਾਈ ਨੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਜਟਿਲਤਾ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਉਸ ਸੱਜਣ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਹੱਥ ਵਿਚ ਗੁਲਾਬ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਪੋਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੋ 3,600 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਨੱਚ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ 3.84 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। "

ਇਹ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ। 22 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ, ਚੰਦਰਯਾਨ -2, ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ ਜੀਐਸਐਲਵੀ ਮਾਰਕ III-M1 ਦੁਆਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ, 14 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਚੰਦਰਮਾ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰਸਤੇ ਤੇ ਜਾਣ ਲੱਗੀ। ਬੰਗਲੌਰ ਨੇੜੇ ਬਾਈਲੁਰੂ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਦੀਪ ਸਪੇਸ ਨੈਟਵਰਕ ਦੇ ਐਂਟੀਨਾ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਇਸਰੋ, ਟੈਲੀਮੈਟਰੀ, ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਅਤੇ ਕਮਾਂਡ ਨੈਟਵਰਕ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਬੰਗਲੌਰ ਤੋਂ ਇਸ ਵਾਹਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

14 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੰਦਰਯਾਨ -2 ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਿਸਟਮ ਸਧਾਰਣ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇ ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤਹ 'ਤੇ ਰੋਵਰ ਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਰੂਸ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਰਾਇਲ ਦੀ ਚੰਦ 'ਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਉਤਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੀ ਕੁੰਜੀ 23 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ 6 ਅਗਸਤ ਦਰਮਿਆਨ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਵਧੀ।

ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਵੱਲ 3.84 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਵਰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤਹ 'ਤੇ ਇਕ ਚੰਦਰਮਾ ਦਿਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਧਰਤੀ' ਤੇ 14 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਲੈਂਡਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵੀ ਇੱਕ ਚੰਦਰਮਾ ਦਿਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਰਬੀਟਰ ਇਕ ਸਾਲ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ। ਚੰਦਰਯਾਨ 2 ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਮਾ ਬਾਰੇ ਗਿਆਨ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਉਤਪੱਤੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝ ਹੋ ਸਕੇ।

Punjabi News  ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ  Facebook ਤੇ ਲਾਈਕ Twitter  ਤੇ follow ਕਰੋ।