ਕੀ ਹੈ Mozambique 'ਚ 30 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਮਿਲਿਆ ਵਾਈਲਡ ਪੋਲੀਓ, ਪੜ੍ਹੋ ਵੇਰਵਾ 

What Is Wild Poliovirus?

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਦੇ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਟੇਟੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਵਾਈਲਡ ਪੋਲੀਓ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਅਧਰੰਗ ਹੋਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਮਲਾਵੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਇਸ ਸਾਲ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੋਲੀਓ ਦਾ ਦੂਜਾ ਆਯਾਤ ਕੇਸ ਹੈ।

1992 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਵਿੱਚ ਪੋਲੀਓ ਦਾ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਕੇਸ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ 2019 ਵਿੱਚ ਓਰਲ ਵੈਕਸੀਨ ਨਾਲ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਫਰੀਕਾ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ: ਮਾਤਸ਼ੀਦਿਸੋ ਮੋਏਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਵੇਂ ਕੇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਕਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। 

ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਾਈਲਡ ਪੋਲੀਓ ਵਾਇਰਸ ਲੱਭਣ ਲਈ ਚਿੰਤਾ: WHO
WHO ਨੇ ਅਗਸਤ 2020 ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਨੂੰ ਵਾਈਲਡ ਪੋਲੀਓ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਮਹਾਦੀਪ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੈਕਸੀਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਫੈਲਣ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਜੰਗਲੀ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਵੈਕਸੀਨ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਵਾਇਰਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। 

ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਟੇਟੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਸੰਕਰਮਿਤ ਬੱਚੇ ਨੇ ਮਾਰਚ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਅਧਰੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਦਿ ਗਾਰਡੀਅਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੀਨੋਮਿਕ ਸੀਕੁਏਂਸਿੰਗ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵਾਂ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤਾ ਕੇਸ 2019 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣ ਵਾਲੇ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮਲਾਵੀ ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 

ਪੋਲੀਓ ਕੀ ਹੈ?
ਪੋਲੀਓ, ਜਾਂ ਪੋਲੀਓਮਾਈਲਾਈਟਿਸ, ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੂਤ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਲ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਗੰਦਗੀ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਯੂਐਸ ਸੈਂਟਰਜ਼ ਫਾਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਐਂਡ ਪ੍ਰੀਵੈਂਸ਼ਨ (ਸੀਡੀਸੀ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਾਇਰਸ ਇੱਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਮਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸ਼ੌਚ (ਜੰਗਲ-ਪਾਣੀ) ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਧੋਦੇ ਹਨ।  ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਇਹ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮਲ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਧਰੰਗ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਪਾਹਜ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਘਾਤਕ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਟੀਕਾਕਰਣ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜੰਗਲੀ ਰੂਪ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਾਇਰਸ ਅੰਤੜੀ ਵਿੱਚ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਇਹ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਰੰਗ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਜਾਣ 'ਤੇ, ਮਰੀਜ਼ ਉਮਰ ਭਰ ਲਈ ਅਪਾਹਜ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ  ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਲਾ-ਇਲਾਜ ਹੈ।