Fact Check: ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ, ਜਿਸ ’ਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਡਾ: ਅੰਬੇਡਕਰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਲਿਖਣ ਵੇਲੇ ਸ਼ਰਾਬੀ ਸਨ
ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਚੈਨਲ ਉਤੇ 12 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਵੀਡੀਓ ਮਿਲਿਆ
Fact Check: ਲਾਈਟਹਾਊਸ ਜਰਨਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ। 9 ਸੈਕਿੰਡ ਦੀ ਵੀਡੀਓ 'ਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ 'ਆਪ' ਆਗੂ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸੰਵਿਧਾਨ ਲਿਖਣ ਵੇਲੇ ਡਾ: ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਦਕਰ ਸ਼ਰਾਬੀ ਸਨ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਯੂਜ਼ਰਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਪਾਇਆ ਕਿ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਨਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਾਰੇ। ਵਾਇਰਲ ਕਲਿੱਪ ਨੂੰ ਐਡਿਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਝੂਠਾ ਹੈ।
ਐਕਸ ਯੂਜ਼ਰ ਵਿਭੋਰ ਆਨੰਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਟਿੱਪਣੀ ਭਾਗ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਸਾਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਬਲੈਕ ਐਂਡ ਵ੍ਹਾਈਟ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰੰਗੀਨ ਮਿਲਿਆ।
ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿਜ਼ੂਅਲਸ 'ਤੇ ਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ ਸਰਚ ਕੀਤੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਪ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਟੋਪੀਆਂ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਿਆ ਕਿ ਕੇਜਰੀਵਾਰ ਖੁਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਸਟੇਜ ਉਤੇ ਖੜੇ ਹੋ ਕੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ।
ਕੁਮੈਂਟ ਸੈਕਸ਼ਨ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀਡੀਓ 22 ਸਕਿੰਟਾਂ ਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲੰਬੇ ਸੰਸਕਰਣ ਵਿਚ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪਾਰਟੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਾਰੇ ਗਲ ਕਰਦੇ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ।ਅਸੀਂ ਫਿਰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਉਸੇ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤੀ।
ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੀਡੀਓ ਮਿਲਿਆ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸੀ: ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਕਿਆ ਕਹਤਾ ਹੈ? ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ 23 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਫਿਰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਸੈਕਸ਼ਨ ਵਿਚ 'ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ' ਫਿਲਟਰ ਲਗਾਇਆ। ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਗਤ ਸਮਾਨ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਚੈਨਲ ਉਤੇ 12 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਵੀਡੀਓ ਮਿਲਿਆ
ਕਰੀਬ 4 ਮਿੰਟ 'ਤੇ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤੀ। ਫਿਰ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਨਵੀਂ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਸੰਵਿਧਾਨ ਪੜਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੈਬਸਾਈਟ ਉਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਹ ਇਹ ਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਈ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਫ਼ਰਜ਼ੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਉਦਾਹਰਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਕਰੀਬ 4 ਘੰਟੇ 40 ਸੈਕਿੰਡ ਉੱਤੇ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਵਰਕਰ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਪੀਵੇਗਾ। ਸਾਡੇ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਿਖਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ਰਾਬੀ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ।
.
ਸਿੱਟਾ: ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡਾ. ਬੀ. ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ, ਕਲਿਪ ਕੀਤੀ ਵੀਡੀਓ ਝੂਠੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਝੂਠਾ ਹੈ।