ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ 50% ਨਰਸਾਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਵਿਦੇਸ਼, ਨਵੇਂ ਨਰਸਿੰਗ ਕਾਲਜ ਖੋਲ੍ਹਣ 'ਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ?

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਨਰਸਿੰਗ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ 157 ਨਵੇਂ ਕਾਲਜ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਰੇਕ ਕਾਲਜ ਵਿਚ 100 ਨਰਸਿੰਗ ਸੀਟਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ ਹੁਣ ਨਰਸਿੰਗ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ 15,700 ਵਾਧੂ ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਦਾਖਲਾ ਮਿਲੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਮੈਡੀਕਲ ਨਰਸਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੰਗ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ ਖ਼ੁਦ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਨਰਸਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ 50% ਨਰਸਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। 

ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ 5324 ਨਰਸਿੰਗ ਕਾਲਜ ਹਨ ਜਿੱਥੋਂ ਸਾਲਾਨਾ 2 ਲੱਖ ਨਰਸਾਂ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ 3,000 ਰੁਪਏ ਵਿਚ ਨਰਸਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ 13% ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ 87% ਨਰਸਿੰਗ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਵਿਚ ਕਰੀਬ ਛੇ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ 157 ਨਵੇਂ ਕਾਲਜ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕਈ ਸਵਾਲ ਵੀ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। 

ਕਲੀਨਿਕਲ ਨਰਸਿੰਗ ਰਿਸਰਚ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੀ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ: ਸਵਾਤੀ ਰਾਣੇ ਨੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਫੈਕਲਟੀ ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਨਰਸਿੰਗ ਐਜੂਕੇਟਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਰਸਾਂ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ? ਦਿਨ-ਬ-ਦਿਨ ਨਰਸਿੰਗ ਕਾਲਜ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ ਹਨ ਜਿੱਥੋਂ ਅਣਸਿੱਖਿਅਤ ਨਰਸਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਨਰਸਿੰਗ ਕੌਂਸਲ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਨਰਸਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਪੈਕੇਜ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਢਾਂਚਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। 

ਸੇਵਾਸ਼ਕਤੀ ਹੈਲਥਕੇਅਰ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 33 ਲੱਖ ਰਜਿਸਟਰਡ ਨਰਸਾਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਰਸਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ… ਯੂਰਪ, ਅਮਰੀਕਾ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ। ਉੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੇਢ ਤੋਂ ਡੇਢ ਲੱਖ ਤੱਕ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਤੋਂ 18 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਵੀ 25 ਤੋਂ 35 ਹਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਮੁੱਢਲੀ ਤਨਖ਼ਾਹ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ 670 ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਨਰਸ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 300 ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਰਸ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। 

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟ ਤਨਖ਼ਾਹ ਕਾਰਨ ਅਣਸਿੱਖਿਅਤ ਨਰਸਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਅਤੇ ਨਰਸਿੰਗ ਹੋਮਾਂ ਵਿਚ ਤਜ਼ਰਬੇਕਾਰ ਨਰਸਾਂ ਉਪਲੱਬਧ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਲਾਇਨ ਕਲੱਬ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਮੈਡੀਕਲ ਅਫ਼ਸਰ ਡਾ.ਜ਼ੈਨਬ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਜ਼ਰਬੇਕਾਰ ਨਰਸਾਂ ਮਿਲਣੀਆਂ ਬਹੁਤ ਔਖੀਆਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਵੱਡੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਵਧੀਆ ਤਨਖ਼ਾਹ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਕੰਮ ਦਾ ਬੋਝ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।