Wildlife Survey claims 22 species of wildlife disappear in India

ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ਼ ਸਰਵੇ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਾਨਵਰ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਵਾਤਾਵਰਣ, ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਤਬਦੀਲੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ 1750 ਤੋਂ 1876 ਤੱਕ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂ ਅਤੇ 18 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚੋਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿਚ ਵੀ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਸਰਵੇ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ (ਬੀਐਸਆਈ) ਏ.ਏ. ਮਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ 11.5% ਘਰ ਹਨ। ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਯੂਨੀਅਨ ਫਾਰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਨੇਚਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 1750 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਛੀ, ਥਣਧਾਰੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿਚ ਕਈ ਪੌਦੇ ਵੀ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।

ਬੀਐਸਆਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 18 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਪੌਦੇ (4 ਫੁੱਲ ਬਿਨਾਂ ਅਤੇ 14 ਫੁੱਲਾਂ ਸਮੇਤ) ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। 1882 ਵਿਚ, ਲਾਸਟ੍ਰੋਪਿਸਸ ਵਾਟੀਈ (ਲੇਸਟਰੇਪਸਿਸ ਵਾਟੀ) ਜਾਰਜ ਵਾਟ ਨੇ ਮਨੀਪੁਰ ਵਿਚ ਇਕ ਫਰਨ ਅਤੇ ਜੀਨਸ ਆਫਰੀਜ਼ੀਆ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵਿਲਿਅਮ ਰਾਕਸਬਰਗ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਖੋਜੀ ਗਈ ਇਕ ਤਾੜ ਦੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਵੀ ਅਲੋਪ ਸੀ।

ਥਣਧਾਰੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਚੀਤਾ ਅਤੇ ਸੁਮੈਟ੍ਰਾਨ ਗੈਂਡਾ (Dicerorhinus sumatrensisi) ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਵਿਲੱਖਣ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 1950 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਲਾਬੀ ਸਿਰ ਵਾਲੀ ਬੱਤਖ (Rhodonessa caryophyllaceai) ਦੇ ਆਲੋਪ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਹੈ। ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਬਟੇਰ (Ophrysia supercililios) ਦੀ 1876 ਤੱਕ ਹੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਐਨੀਮਲ ਸਰਵੇ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਕੈਲਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਾਰ ਜਾਨਵਰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਪਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦਾ ਲਗਭਗ 6.49% ਹਿੱਸਾ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।