ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ ਦਾ 100ਵਾਂ ਐਪੀਸੋਡ: ਪੀਐਮ ਬੋਲੇ- ਇਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਹੀਂ, ਆਸਥਾ-ਪੂਜਾ ਹੈ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ -  ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ 'ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ' ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੇ ਅੱਜ 100 ਐਪੀਸੋਡ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲਏ। ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕਾਫ਼ੀ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਲਾਈਵ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਈਵ ਸੁਣਿਆ। 

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ ਕੋਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਵਰਤ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਲੋਕ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੀ ਥਾਲੀ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਗੋਰਾਮ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਜਨਤਾ ਜਨਾਰਦਨ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੀ ਥਾਲੀ ਵਾਂਗ ਹੈ। 
ਅੱਜ ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ ਦਾ 100ਵਾਂ ਐਪੀਸੋਡ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚਿੱਠੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।

ਚਿੱਠੀ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਕਈ ਵਾਰ ਮੈਂ ਭਾਵੁਕ ਹੋਇਆ ਪਰ ਫਇਰ ਸੰਭਲ ਗਿਆ। 100ਵੇਂ ਐਪੀਸੋਡ 'ਤੇ, ਮੈਂ ਦਿਲੋਂ ਆਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੁਬਾਰਕਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਸਰੋਤੇ ਵਧਾਈ ਦੇ ਪਾਤਰ ਹੋ। 3 ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਨੂੰ ਵਿਜਯਾਦਸ਼ਮੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ 'ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ' ਦਾ ਪ੍ਰਗੋਰਾਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਵਿਜਯਾਦਸ਼ਮੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਬੁਰਾਈ ਉੱਤੇ ਚੰਗਿਆਈ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਤਿਉਹਾਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਅਸੀਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਕਿ ਇੰਨੇ ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਹਰ ਐਪੀਸੋਡ ਨਵਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਸਫ਼ਲਤਾਵਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਹਰ ਉਮਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।  
ਮੇਰੇ ਗਾਈਡ ਲਕਸ਼ਮਣ ਰਾਓ ਸਨ, ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੂਜਿਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਅਪਣੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ। 

ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। 2014 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇੱਥੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਫਰਿੱਲਾਂ, ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਸਭ ਕੁਝ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਮੈਂ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਕੱਲਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਸੀ। 

50 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਘਰ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇਗਾ। ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀ ਸਭ ਕੁਝ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਣਗੇ। 'ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ' ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ। ਦਫ਼ਤਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਰਹੇ। ਲੋਕ ਭਾਵਨਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਬਣ ਗਈ। 

'ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ' ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਸਾਡੇ ਹੀਰੋ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਜੀਵੰਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ, ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ 100ਵੇਂ ਐਪੀਸੋਡ ਦੇ ਮੀਲ ਪੱਥਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਪੀਐਮ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਦੀਆਂ, ਪਹਾੜ ਜਾਂ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਅਸੀਂ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ਯੋਗ ਭਾਰਤ ਅੰਦੋਲਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।

ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਜੋ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਤਾਂ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 15 ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਫ਼ ਸਿਆਚਿਨ, ਸਿੰਗਲ ਯੂਜ਼ ਪਲਾਸਟਿਕ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਤ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਮਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੇ ਡੀਜੀ ਨੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਯੂਨੈਸਕੋ ਵੱਲੋਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ 'ਤੇ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ।

ਯੂਨੈਸਕੋ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2030 ਤੱਕ, ਅਸੀਂ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਮਿਆਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਹੋ?  ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ। ਤੁਸੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਭਾਲ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਵਿਸ਼ੇ ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ ਦੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਵਿਸ਼ੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਜਾਂ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਵਰਗੇ ਯਤਨ ਹੋਏ ਹਨ। ਗੁਜਰਾਤ ਵਿਚ ਗੁਣੋਤਸਵ ਅਤੇ ਸ਼ਾਲਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਉਤਸਵ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ ਮਰਹੂਮ ਡੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਰਾਓ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜੋ ਗਰੀਬ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਸੰਜੇ ਕਸ਼ਯਪ, ਹੇਮਲਤਾ ਜੀ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਥਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਕਲੱਬ ਆਫ਼ ਲਕਸ਼ਦੀਪ, ਕਰਨਾਟਕ ਦਾ ਕਲਾ ਚੇਤਨਾ ਮੰਚ...ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਮੈਨੂੰ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਭੇਜੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ 'ਤੇ ਗੀਤ, ਲੋਰੀਆਂ ਅਤੇ ਰੰਗੋਲੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਵਾਏ। ਮੈਂ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਅਸੀਂ ਜੀ-20 ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਵਿਭਿੰਨ ਆਲਮੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਯਤਨ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।