Gig workers ਦੀ ਹੜਤਾਲ ਨਾਲ ਈ-ਕਾਮ, ਫੂਡ ਡਿਲਿਵਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਉਤੇ ਮਾਮੂਲੀ ਅਸਰ ਪਿਆ

Gig workers' strike has minor impact on e-commerce, food delivery services

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਗਿਗ ਵਰਕਰਾਂ ਦੇ ਇਕ ਹਿੱਸੇ ਨੇ ਬਿਹਤਰ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬੁਧਵਾਰ ਨੂੰ ਕੰਮ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਤਾ ਪਰ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ ਉਤੇ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਅਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਫੂਡ ਡਿਲਿਵਰੀ ਮੰਚਾਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਉਤੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਿਆ। ਜਦਕਿ ਕੁੱਝ ਥਾਵਾਂ ਉਤੇ ਗਿਗ ਵਰਕਰਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ, ਜ਼ੋਮੈਟੋ, ਸਵਿਗੀ ਵਰਗੀਆਂ ਫਰਮਾਂ ਨੇ ਡਿਲਿਵਰੀ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ ਉਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਵਿਘਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਕ ਮਿਆਰੀ ਅਭਿਆਸ ਹੈ। 

ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਗਿਗ ਐਂਡ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਰਕਰਜ਼ ਯੂਨੀਅਨ (ਟੀ.ਜੀ.ਪੀ.ਡਬਲਯੂ.ਯੂ.) ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਐਪ-ਬੇਸਡ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਵਰਕਰਜ਼ (ਆਈ.ਐਫ.ਏ.ਟੀ.) ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਲੱਖਾਂ ਕਾਮੇ ਬਿਹਤਰ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਮੰਗ ਲਈ ਦੇਸ਼ਵਿਆਪੀ ਹੜਤਾਲ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ, ਜੋ ਫੂਡ ਡਿਲਿਵਰੀ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਕਾਮਰਸ ਫਰਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ੋਮੈਟੋ, ਸਵਿਗੀ, ਬਲਿੰਕਿਟ, ਇੰਸਟਾਮਾਰਟ ਅਤੇ ਜ਼ੈਪਟੋ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਕੰਮ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ ਉਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਆਮ ਵਾਂਗ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ। 
ਹੜਤਾਲ ਦੇ ਸੱਦੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਨੇ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ ਉਤੇ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ 12 ਵਜੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭੀੜ ਕੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਡਿਲਿਵਰੀ ਪਾਰਟਨਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਆਰਡਰ 120-150 ਰੁਪਏ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ।  ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਨੇ ਆਰਡਰ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਦਿਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ 3,000 ਰੁਪਏ ਤਕ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਨੇ ਆਰਡਰ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੱਦ ਕਰਨ ਉਤੇ ਜੁਰਮਾਨੇ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ਉਤੇ ਮੁਆਫ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਸਟੈਂਡਰਡ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਹੈ ਜੋ ਉੱਚ ਮੰਗ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਈਟਰਨਲ ਦੇ ਇਕ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਦਸਿਆ, ‘‘ਇਹ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਾਡੇ ਸਟੈਂਡਰਡ ਸਾਲਾਨਾ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਆਮ ਤੌਰ ਉਤੇ ਮੰਗ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਕਮਾਈ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਮੌਕੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।’’ ਇਟਰਨਲ ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਅਤੇ ਬਲਿੰਕਿਟ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ।  ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਵਿਗੀ ਨੇ ਵੀ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਡਿਲਿਵਰੀ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ 31 ਦਸੰਬਰ ਅਤੇ 1 ਜਨਵਰੀ ਤਕ 10,000 ਰੁਪਏ ਤਕ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। 
ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ ਉਤੇ, ਮੰਚ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ 12 ਵਜੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਛੇ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ 2,000 ਰੁਪਏ ਤਕ ਦੀ ‘ਪੀਕ-ਆਵਰ’ ਕਮਾਈ ਦਾ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਲ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵਿਅਸਤ ਆਰਡਰਿੰਗ ਵਿੰਡੋਜ਼ ’ਚੋਂ ਇਕ ਦੌਰਾਨ ਰਾਈਡਰ ਦੀ ਢੁਕਵੀਂ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਟੀ.ਜੀ.ਪੀ.ਡਬਲਯੂ.ਯੂ. ਅਤੇ ਆਈ.ਐਫ.ਏ.ਟੀ. ਨੇ ਇਕ ਸਾਂਝੇ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਕਿਹਾ, ‘‘ਬੀਤੀ ਰਾਤ ਤਕ, ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 1.7 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡਿਲੀਵਰੀ ਅਤੇ ਐਪ-ਅਧਾਰਤ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਸ਼ਾਮ ਤਕ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।’’

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜਾਣਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 25 ਦਸੰਬਰ ਦੀ ਵੱਡੀ ਹੜਤਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਡਿਲਿਵਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਗਏ ਸਨ, ਗਿਗ ਵਰਕਰਾਂ ਨੇ 31 ਦਸੰਬਰ, 2025 ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਹੜਤਾਲ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। 
ਏ.ਆਈ.ਟੀ.ਯੂ.ਸੀ. ਦੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਦਯੋਗਿਕ ਕਾਮਿਆਂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਉਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੰਚਾਂ ਵਲੋਂ ਭਾਈਵਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਾਰ ’ਚੋਂ ਤਿੰਨ ਲੇਬਰ ਕੋਡਾਂ ਵਿਚ ਗਿਗ ਵਰਕਰਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।