NGT instructs Zira liquor factory to provide clean drinking water to pollution-affected villages

 

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਨੈਸ਼ਨਲ ਗਰੀਨ ਟਿ੍ਰਬਿਊਨਲ (ਐਨਜੀਟੀ ) ਨੇ ਲੋਕ ਐਕਸਨ ਕਮੇਟੀ ਬਨਾਮ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਲਬਰੋਸ ਡਿਸਟਿਲਰੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸਣ ਸਬੰਧੀ ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਜਮੀਨੀ ਜਲ ਬੋਰਡ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਨੋਟਿਸ ਲੈਂਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜੀਰਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮਨਸੂਰਵਾਲ ਕਲਾਂ ਵਿਖੇ ਮਲਬਰੋਸ ਡਿਸਟਿਲਰੀ ਅਤੇ ਈਥਾਨੌਲ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀਆਂ ਹਿਦਾਇਤਾਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।

 

ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪਿੰਡਾਂ ਮਨਸੂਰਵਾਲ, ਮਹੀਆਂਵਾਲਾ ਕਲਾਂ ਅਤੇ ਰਤੋਲ ਰੋਹੀ ਵਿਚ ਧਾਤਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ (ਜਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤਾਂ) ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਵੱਜੋ ਨਾਲ ਜਮੀਨੀ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਹੁਕਮਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਪਟੀਸਨਰ ਈ.ਆਰ.ਕਪਿਲ ਅਰੋੜਾ ਅਤੇ ਪੀਏਸੀ ਮੱਤੇਵਾੜਾ ਦੇ ਜਸਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਹੈ ਕਿ ਐਨਜੀਟੀ ਨੇ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਡਿਸਟਿਲਰੀ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿਤੇ ਹਨ ਤੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਅਤੇ ਅਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਬਾਰੇ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।’’

 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਨਜੀਟੀ ਨੇ ਜਲ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੀਆਂ ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀਤਾਵਾਂ ਦਾ ਨੋਟਿਸ ਲਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਸਾਮਲ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਬੋਰਡ ਟੀਮ ਨੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਗਲਿਆਰੇ ਵਿਚ ਲਗਾਏ ਗਏ 10 ਬੋਰ-ਵੈੱਲਾਂ ਅਤੇ 06 ਪੀਜੋਮੀਟਰਾਂ ਦੀ ਫੀਜ਼ੀਕਲ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਨੇ ਖੁਦ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੀਪੀਸੀਬੀ ਟੀਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤੇ ਗਏ 29 ਬੋਰ-ਵੈਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਪਾਣੀ ਇਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਲਈ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਅਤੇ ਮਨਜੂਰ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਅਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

 

ਐਨਜੀਟੀ ਨੇ ਪਿੰਡ ਰਤੋਲ ਰੋਹਲ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਬੋਰਵੈੱਲ ਵਿੱਚ 0.2 ਐਮਜੀ ਲੀਟੇ ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ’ਤੇ ਸਾਈਨਾਈਡ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਵੀ ਨੋਟਿਸ ਲਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਗਲਿਆਰੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ 02 ਬੋਰਵੈੱਲਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਧਾਤਾਂ ਅਤੇ ਜਹਿਰੀਲੇ ਆਰਸੈਨਿਕ, ਕ੍ਰੋਮੀਅਮ, ਕਾਪਰ, ਆਇਰਨ, ਮੈਂਗਨੀਜ਼, ਨਿੱਕਲ, ਲੀਡ ਅਤੇ ਸੇਲੇਨਿਅਮ ਵਰਗੀਆਂ ਧਾਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਾੜ੍ਹੇਪਣ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੇ ਗਲਿਆਰੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਬੋਰ-ਵੈਲਾਂ ਵਿਚ ਸੀਓਡੀ ਅਤੇ ਕਲਰ ਦਾ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਬੋਰਵੈੱਲਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਅਤੇ ਬਦਬੂਦਾਰ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੈਂਪਲਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਬੋਰਵੈੱਲਾਂ ਵਿਚ, ਆਰਸੈਨਿਕ ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ 2-3 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਪਾਈ ਗਈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਕ੍ਰੋਮੀਅਮ, ਆਇਰਨ, ਮੈਂਗਨੀਜ, ਨਿਕਲ ਅਤੇ ਲੀਡ ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਨਿਰਧਾਰਤ ਅਨੁਮਤੀ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 6-7 ਗੁਣਾ, 650-800 ਗੁਣਾ, 32-37 ਗੁਣਾ, 10-11 ਗੁਣਾ ਅਤੇ 8-13 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਪਾਈ ਗਈ।