RBI ਨੇ PhonePe 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ 21 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ

RBI imposes Rs 21 lakh penalty on PhonePe

RBI Fines PhonePe 21 Lakh: ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਕੰਪਨੀ PhonePe 'ਤੇ 21 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ। ਇਹ ਜੁਰਮਾਨਾ ਕੰਪਨੀ ਵੱਲੋਂ ਕੁਝ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਾ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 'ਪ੍ਰੀਪੇਡ ਪੇਮੈਂਟ ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟਸ' (PPIs) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। RBI ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਤੋਂ ਦਸੰਬਰ 2024 ਤੱਕ PhonePe ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ। ਨਿਰੀਖਣ ਵਿੱਚ ਕਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਪਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, RBI ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨੋਟਿਸ ਭੇਜਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜੁਰਮਾਨਾ ਕਿਉਂ ਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ। PhonePe ਨੇ RBI ਦੇ ਨੋਟਿਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਲਿਖਤੀ ਅਤੇ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਜਵਾਬ ਵੀ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, RBI ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਲਈ ₹21 ਲੱਖ ਦਾ ਮੁਦਰਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ।

ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਿਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਫੋਨਪੇ ਦੇ ਐਸਕ੍ਰੋ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਬਕਾਇਆ ਘੱਟ ਸੀ। ਭਾਵ, ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀ ਕੋਲ ਗਾਹਕਾਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੀ ਰਕਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੀ, ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਆਰਬੀਆਈ ਨੂੰ ਇਸ ਘਾਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਜੁਰਮਾਨਾ ਸਿਰਫ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਾ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਜਾਂ ਗਾਹਕ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਵੈਧਤਾ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜੁਰਮਾਨਾ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀਆਂ ਗਾਹਕਾਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ। ਫੋਨਪੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਔਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਅਤੇ ਬਿੱਲ ਭੁਗਤਾਨ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਰਬੀਆਈ ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।