ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰੀਕੇ ਵੈਟਲੈਂਡ 'ਚ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਵਿਚ ਆਈ ਕਮੀ
ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, 90 ਵਿਚੋਂ 91,025 ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਹਰੀਕੇ : ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਜਲਗਾਹ ਹਰੀਕੇ ਵਿਚ ਤਾਜ਼ਾ ਜਲ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਵਿਚ 2021 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ 12 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਵਰਲਡ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਫੰਡ ਫਾਰ ਨੇਚਰ (ਡਬਲਯੂਡਬਲਯੂਐਫ) ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਕੰਵਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਵਿਚ ਹਰੀਕੇ ਵਿਚ 85 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ 65,624 ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਹਰ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿਚ, ਸਾਇਬੇਰੀਆ, ਮੰਗੋਲੀਆ, ਕਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ, ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ 90 ਕਿਸਮਾਂ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵੈਟਲੈਂਡ ਸਾਈਟ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੱਦੀ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਜਲ-ਸਥਾਨ ਜੰਮਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। 2021 ਵਿਚ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿਚ 88 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ 74,869 ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, 90 ਵਿਚੋਂ 91,025 ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਕਾਰਨ 2022 ਵਿਚ ਕੋਈ ਜਨਗਣਨਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 2018 ਅਤੇ 2019 ਵਿਚ, 94 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ 94,771 ਪੰਛੀ ਅਤੇ 83 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ 1,23,128 ਪੰਛੀਆਂ ਨੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਵੈਟਲੈਂਡ ਸਾਈਟ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਾਲ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਘਟਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਕੰਵਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਗਲੋਬਲ ਹੈ ਜਾਂ ਖੇਤਰੀ, ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜਲਗਾਹਾਂ ਵਿਚ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਘਟੀ ਹੈ। ਤਰਨਤਾਰਨ, ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਅਤੇ ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਸਤਲੁਜ ਅਤੇ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸੰਗਮ 'ਤੇ 86 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਿਚ ਫੈਲਿਆ, ਹਰੀਕੇ ਵੈਟਲੈਂਡ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਜਲ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਰਲੱਭ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਪੰਛੀ ਸਤੰਬਰ ਵਿਚ ਹਰੀਕੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਰੀ ਕੇ ਪੱਤਣ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।