ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਛੇ ਸਾਲ ਦੇ ਇਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਲਾਈਵ ਡੋਨਰ ਲਿਵਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ (ਐਲਡੀਐਲਟੀ) ਕਰ ਪੀਜੀਆਈ ਦੀ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਵਿਚ ਇਕ ਹੋਰ ਅਧਿਆਏ ਜੁੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਲਾਈਵ ਲਿਵਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪੀਜੀਆਈ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਸਥਾਨ ਬਣ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਪੀਜੀਆਈ ਸਾਲ 2011 ਤੋਂ ਲਿਵਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਮ੍ਰਿਤਕ ਡੋਨਰ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਜਿੰਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਲਿਵਰ ਦਾ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਮਰੀਜ ਵਿਚ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਵੇਂ ਕੇਸ ਵਿਚ ਬੱਚੇ ਦੀ ਦਾਦੀ ਦੇ ਲਿਵਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਦਾਦੀ ਅਤੇ ਪੋਤਾ ਦੋਵੇਂ ਠੀਕ ਹਨ। ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਸਫਲਤਾ 'ਤੇ ਕਈ ਮਰੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਟਿਕੀਆਂ ਹਨ। ਸੂਰਜ ਮੂਲ ਰੂਪ ਤੋਂ ਝਾਰਖੰਡ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਲਿਵਰ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸੀ। ਅਕਸਰ ਦਸਤ, ਯੂਰੀਨ ਤੋਂ ਖੂਨ ਆਉਣ ਲੱਗਿਆ। ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਲਾਜ ਚੱਲਿਆ ਪਰ ਸੁਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਉੱਥੇ ਤੋਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪੀਜੀਆਈ ਰੈਫਰ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਗਸਤ ਵਿਚ ਚੰਡੀਗੜ ਪੁੱਜੇ। ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਇਲਾਜ ਚੱਲਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਦੀ ਹਾਲਤ ਹੋਰ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।

ਅੱਖਾਂ ਪੀਲੀਆਂ ਪੈਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਢਿੱਡ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਫੁਲ ਗਿਆ। ਜਾਂਚ ਵਿਚ ਪਤਾ ਲਗਿਆ ਕਿ ਬੱਚਾ ਕਾਂਜਿਨਾਇਟੇਲ ਹਿਪੇਟਿਕ ਫਾਇਬਰੋਸਿਸ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਖਤਰੇ ਵਿਚ ਪੈ ਜਾਂਦੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰ ਦੇ ਸੈੱਲ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲਿਵਰ ਵਿਚ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ ਫੁਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਬਲੀਡਿੰਗ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਲੀਵਰ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਲਾਇਵ ਡੋਨਰ ਲਿਵਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਲਈ ਪੀਜੀਆਈ ਨੂੰ 18 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਮੇਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪਈ।

ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੀਰਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਛੇ ਵਜੇ ਪਹਿਲਾਂ 49 ਸਾਲ ਦੀ ਦਾਦੀ ਨੂੰ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਥਿਏਟਰ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਬਾਇਓਪਸੀ ਕਰ ਉਸ ਦੇ ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਐਗਜਾਮਿਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡੇਢ ਘੰਟੇ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਰਿਜਲਟ ਆਏ ਤਾਂ ਕਰੀਬ ਨੌਂ ਵਜੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਥਿਏਟਰ ਲੈ ਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਦਾਦੀ ਦਾ ਲਿਵਰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੀਵਰ ਦਾ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਵਿਚ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ। ਦਾਦੀ ਨੂੰ ਕਰੀਬ ਛੇ ਵਜੇ ਰਿਕਵਰੀ ਰੂਮ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ 11.30 ਵਜੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ।

ਸਰਜਿਕਲ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਰੁਣਾਨਾਂਸ਼ੁ ਬੇਹਰਾ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਟੀਮ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਲ ਕਮਨ, ਡਾ. ਦਿਵਿਆ ਦਹਿਆ, ਪ੍ਰੋ. ਸਾਧਨਾ ਲਾਲ (ਬਾਲ ਸਿਹਤ ਦੇ ਗੈਸਟ੍ਰੋਐਂਟਰੌਲੋਜੀ) ਸ਼ਾਮਿਲ ਰਹੇ। ਐਨੇਸਥੀਸਿਆ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਪ੍ਰੋ. ਜੀਡੀ ਪੁਰੀ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਡਾ. ਸਮੀਰ ਸੇਠੀ ਅਤੇ ਡਾ. ਕਮਲ ਕਾਜਲ ਮੌਜੂਦ ਰਹੇ। ਲਾਈਵ ਡੋਨਰ ਲਿਵਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਲਈ ਅਨੁਭਵ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਯੋਗਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪੀਜੀਆਈ ਸਾਲ 2011 ਤੋਂ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਹੁਣ ਤੱਕ ਪੀਜੀਆਈ 50 - 60 ਸਫਲ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਲੀਵਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦੇ ਇੰਤਜਾਰ ਵਿਚ ਕਰੀਬ 50 ਲੋਕ ਵੇਟਿੰਗ ਵਿਚ ਹਨ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਯੰਗ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿਚ ਮਰੀਜ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਮੈਂਬਰ ਅਪਣੇ ਲੀਵਰ ਦਾ 65 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਡੋਨੇਟ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਹਿੱਸਾ ਡੋਨੇਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਫਿਰ ਤੋਂ ਵਧਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਲਾਈਵ ਲੀਵਰ ਡੋਨਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਮਰੀਜ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਲੀਵਰ ਦਾ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਵਿਚ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।