ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਮਿਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਬਹੀ ਖਾਤੇ, 100 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਵਸਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਸਨ ਕਾਰੋਬਾਰੀ 

Old ledger accounts of Sikhs found in Australia

 

ਕੈਨਬਰਾ - 3 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਪਰਥ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 351 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਡੋਂਗਾਰਾ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਕ ਲਿਪੀ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਇਕ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣੀ ਚਮੜੇ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਐਸਬੀਐਸ ਪੰਜਾਬੀ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖੋਜ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਸਿੱਖ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਵੈਸਟਰਨ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ (SAWA) ਦੇ ਤਰੁਣ ਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡੋਂਗਾਰਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭੁੱਲੇ ਹੋਏ ਸਿੱਖ ਖੇਤਰ, ਨਵੇਂ ਖੋਜੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੋਂਗਾਰਾ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। 

ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਉਨ੍ਹੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਕਰ, ਗੰਨਾ ਕੱਟਣ ਅਤੇ ਊਠ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ, ਉਹ ਪੂਰੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਕੁਸ਼ਤੀ ਸਰਕਟਾਂ ਵਿਚ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਤਰੁਣ ਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਏਜੰਸੀ ਐਸਬੀਐਸ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਕੈਨਿੰਗ ਵੇਲ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਇੱਕ ਈਮੇਲ ਮਿਲੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਪੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣਾ ਚਮੜੇ ਦੇ ਖਾਤੇ ਲੱਭੇ। 
ਸਿੱਖ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਤਰੁਣਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਰਾਣੀ ਬਹੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ 100 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਵਸਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਵਪਾਰੀ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਦੇ ਸਨ। 

ਬਹੀ ਦੀ ਖੋਜ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸਥਾਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦੇ ਖੋਜ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।  ਤਰੁਣ ਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਆਹ ਵਿਚੋਂ ਲੱਭਿਆ ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਮੁਟਾਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਇਹ ਜਲੀ ਨਹੀਂ। 
ਗੇਰਾਲਡਟਨ ਅਤੇ ਡੋਂਗਾਰਾ ਖੇਤਰ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿੱਖਾਂ (ਭਾਰਤੀ ਨਸਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ) ਲਈ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਖੇਤਰ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸੋਜਨ ਸਿੰਘ, ਭੋਲਾ ਸਿੰਘ, ਰੁਹਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਅੰਜਕ ਨੈਨ ਸਿੰਘ ਸੈਲੋਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਇਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। 

ਸੋਜਾਨ ਸਿੰਘ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਵਸਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਮੁਢਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਸ ਕੋਲ ਡੋਨਾਗਰਾ ਵਿਚ ਇੱਕ ਸਟੋਰ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਹਾਲੀਡੇਅ ਘਰ ਵੀ ਸੀ। ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਰਿਕਾਰਡ ਸਬੂਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸੀ ਜੋ 1886 ਵਿਚ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਊਠ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਵਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿੰਧਮ ਵਿਚ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ।  ਹੁਣ ਸਿੱਖ 2021 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 210,000 ਅਨੁਯਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਉਪ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ 1996 ਵਿਚ 12,000, 2001 ਵਿਚ 17,000, 2006 ਵਿਚ 26,500 ਅਤੇ 2012 ਵਿਚ 72,000 ਹੋ ਗਏ ਹਨ।