ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਜਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 5 ਸਾਲ 'ਚ 62 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਡਿੱਗੀ

Travel In gulf countries

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਸਾਲ 2017 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2018 ਦੇ ਨੰਵਬਰ ਮਹੀਨੇ (11 ਮਿਆਦ ਤੱਕ) ਤੱਕ 21 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਘੱਟ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ 2.95 ਲੱਖ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2014 ਵਿਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 7.76 ਲੱਖ ਸੀ। ਜੋ 2018 ਵਿਚ 62 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਤੱਕ ਘੱਟ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਈ - ਮਾਇਗਰੇਟ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਡਾਟਾ ਤੋਂ ਲਏ ਗਏ ਹਨ। ਜੋ ਈਸੀਆਰ (ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਚੈਕ ਰਿਕਵਾਇਰਡ) ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ 2018 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਲੋਕ ਯੂਏਈ ਗਏ ਸਨ।

ਜੋ ਕੁਲ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ 35 ਫ਼ੀ ਸਦੀ (1.03 ਲੱਖ) ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 65 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ 52 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕੁਵੈਤ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2017 ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਸੱਭ ਤੋਂ ਪਸੰਦੀਦਾ ਥਾਵਾਂ 'ਚ ਸਊਦੀ ਅਰਬ ਸੀ। 22 ਅਗਸਤ 2017 ਵਿਚ ਨਿਊਟਿਕ ਸਕੀਮ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਪਤਾ ਚਲਾ ਕਿ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਸਥਾਨਕ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਹਿਫਾਜ਼ਤ ਲਈ ਲਿਆਈ ਗਈ ਸੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2014 ਵਿਚ 3.30 ਲੱਖ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਊਦੀ ਅਰਬ ਗਏ ਸਨ ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਸੀ। ਸਿਰਫ਼ ਕਤਰ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਬੀਤੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2018 ਵਿਚ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਜਾਣ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਹੈ। 2018 ਵਿਚ ਕਤਰ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੇ 32,500 ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ 2017 ਵਿਚ 25,000 ਹਜ਼ਾਰ ਸੀ। ਜੋ ਕਿ ਹੁਣ 31 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਸਥਿਤ ਲੇਬਰ ਰਿਕਰੂਟਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਇਸਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਤਰ 2022 ਵਿਚ ਫੁਟਬਾਲ ਵਰਲਡ ਕਪ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ।

ਇਸਲਈ ਇੱਥੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜਿਹੀ ਖਬਰਾਂ ਵੀ ਆਈਆਂ ਹਨ ਕਿ ਇੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦੇ ਬਦਲੇ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।  ਖਬਰ ਇਹ ਵੀ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਉਸਾਰੀ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਲਗਭੱਗ 600 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਹੈ ਹੈਡਕੁਆਰਟਰ ਥਿੰਕ ਥੈਂਕ, ਦ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰੀਬ 6 - 7.5 ਲੱਖ ਭਾਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਪਰਵਾਸੀ ਕਤਰ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਕਤਰ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਤੋਂ ਦੋ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਬੀਤੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਕਤਰ ਨੇ ਵੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਹਿਫਾਜ਼ਤ ਲਈ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਬੀਤੇ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਵਿਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਆਰਥਕ ਮੰਦੀ ਦਾ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿਚ ਉਤਾਰ ਚੜਾਅ ਆਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿਜੀ ਦੋਵਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਅਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਈਸੀਆਰ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਟੂਰਿਸਟ ਵੀਜ਼ਾ ਉਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਅਪਣੇ ਵੀਜ਼ਾ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵੀਜ਼ਾ ਵਿਚ ਬਦਲਵਾ ਲੈਂਦੇ ਹੈ।