ਤਿੱਬਤ ਨੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਪੰਚਨ ਲਾਮਾ ਬਾਰੇ ਮੰਗੀ ਜਾਣਕਾਰੀ 

ਬੀਜਿੰਗ, 17 ਮਈ : ਤਿੱਬਤ ਦੀ ਸਵੈਐਲਾਨੀ ਗਈ ਨਿਰਵਾਸਿਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਚੀਨ ਨੂੰ 11 ਵੇਂ ਪੰਚਨ ਲਾਮਾ ਨਾਮੀ ਲੜਕੇ ਦੇ ਲਾਪਤਾ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਉਤਰ ਭਾਰਤ ’ਚ ਤਿੱਬਤੀ ਸੰਸਦ ਕਸ਼ਾਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੜਕੇ ਦਾ ਨਾਮ 11ਵਾਂ ਪੰਚਨ ਲਾਮਾ ਸੀ। ਛੇ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਉਸਨੂੰ 1995 ਵਿਚ ਅਪਣੇ ਪ੍ਰਵਾਰ ਸਮੇਤ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਉਥੇ ਜਾਇਜ਼ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ’ਤੇ ਹੈ।

ਚੀਨ, ਜੋ ਤਿੱਬਤ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਖੇਤਰ ਮੰਨਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਇਕ ਹੋਰ ਲੜਕੇ, ਗੈਲਟਸਨ ਨੋਰਬੂ ਨੂੰ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ’ਚ ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ’ਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਘੱਟ ਹੀ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਸ਼ਾਗ ਨੇ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, “ਚੀਨ ਦੁਆਰਾ ਪੰਚਨ ਲਾਮਾ ਦਾ ਅਗਵਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਪਛਾਣ ਤੋਂ ਜਬਰਦਸਤੀ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਮੱਠ ਵਿਚ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ।’’

ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “‘‘ਜੇ ਚੀਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਤਿੱਬਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿੱਬਤ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੀਨ ਨੂੰ 11 ਵੇਂ ਪੰਚਨ ਲਾਮਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਹੈ।’’”ਸਾਲ 1959 ਵਿਚ ਚੀਨੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ’ਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਵਾਸਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਨੇ ਗੇਧੂਨ ਚੋਕੀ ਨਿਇਮਾ ਨੂੰ ਤਿੱਬਤ ਦੇ ਲਾਮਿਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਅਸਲ ਪੰਚਨ ਨਾਮ ਦਿਤਾ ਸੀ। ਦਸਵੇਂ ਪੰਚਨ ਲਾਮਾ ਨੂੰ ਚੀਨ ਨੇ ਜੇਲ ’ਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਤਾ ਸੀ ਅਤੇ 1989 ਵਿਚ ਤਿੱਬਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ  ਦੇ ਬਾਅਦ ਸ਼ੱਕੀ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।    
    (ਪੀਟੀਆਈ)