China Pakistan Economic Corridor

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਚੀਨ - ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਕਨਾਮਿਕ ਕਾਰਿਡੋਰ (ਸੀਪੀਈਸੀ) ਦੇ ਤਹਿਤ ਚੀਨ ਗਵਾਦਰ ਵਿਚ ਅਪਣੇ 5 ਲੱਖ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ 15 ਕਰੋਡ਼ ਡਾਲਰ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਇਕ ਸ਼ਹਿਰ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੱਖਣ ਏਸ਼ੀਆ 'ਚ ਇਹ ਅਪਣੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚੀਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ 2022 ਤੋਂ ਲਗਭੱਗ 5 ਲੱਖ ਲੋਕ ਰਹਿਣ ਲੱਗਣਗੇ। ਚੀਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਹ ਲੋਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ਗਵਾਦਰ 'ਤੇ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਫਾਇਨੈਂਸ਼ਲ ਡਿਸਟਰਿਕਟ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਣਗੇ।

ਇਸ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ ਚੀਨ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਹੀ ਰਹਿਣਗੇ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਚੀਨ ਦੀ ‘ਕਲੋਨੀ’ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਚੀਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਨੇ 36 ਲੱਖ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੋਰਟ ਸਿਟੀ ਨੂੰ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਉਹ 15 ਕਰੋਡ਼ ਡਾਲਰ ਵਿਚ ਇਕ ਰੈਜ਼ਿਡੈਂਸ਼ੀਅਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਣਾਵੇਗਾ। ਇਥੇ 2022 ਤੋਂ 5 ਲੱਖ ਕਰਮਚਾਰੀ ਰਹਿਣ ਲੱਗਣਗੇ। ਚੀਨ ਨੇ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰਲ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਉਥੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਅਤੇ ਸਬ ਸਿਟੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਚੀਨੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ 'ਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਰੂਸ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਉੱਤਰੀ 'ਚ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੈਜ਼ਿਡੈਂਸ਼ੀਅਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਨਰਾਜ਼ਗੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪਾਈਪਲਾਈਨਸ, ਰੇਲਵੇ, ਹਾਈਵੇ, ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਸ, ਇੰਡਸਟ੍ਰੀਅਲ ਏਰੀਆ ਅਤੇ ਮੋਬਾਇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚ ਚੀਨ ਦੇ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਲਈ ਮਾਲ ਲਿਆਉਣ - ਲਿਜਾਉਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਲੇਨ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ, ਪੋਰਟ ਰੇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਬਲਾਕਚੇਨ ਟੈਕਨਾਲਜੀ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਨਵਾਂ ਫਰੀ ਜ਼ੋਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।

39 ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਸੀਪੀਈਸੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਵਿਚੋਂ 19 ਜਾਂ ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਜਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਸ 'ਤੇ ਚੀਨ ਨੇ 2015 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਭੱਗ 18.5 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬੈਲਟ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੀਪੀਈਸੀ ਦਾ ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਚਲੇ ਉਸਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਟੜੀ 'ਤੇ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰੋਡ ਅਤੇ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਲੇਨ ਦਾ ਕੰਮ ਗਵਾਦਰ ਵਿਚ ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਬੀਆਰਅਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸਫਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਵਰਲਡ ਟ੍ਰੇਡ ਵਿਚ ਚੀਨ ਦਾ ਦਖਲ ਅਤੇ ਵਧੇਗਾ। ਗਵਾਦਰ ਨੂੰ ਕਾਰਗੋ ਸ਼ਿਪ ਦੀ ਆਵਾਜਾਹੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਨੌਂ ਬਿਲਡਿੰਗ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਕੰਡੇ ਲਗਭੱਗ 3.2 ਕਿਮੀ ਦਾ ਮਲਟੀਪਰਪਜ ਬਰਥ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਸੀਪੀਈਸੀ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਚੀਨ  ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਹੈ।