ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਪਕੌੜੇ ਵੇਚ ਕੇ 'ਬਾ-ਰੋਜ਼ਗਾਰ' ਬਣ ਜਾਣ ਲਈ ਕਹਿਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੀੜ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ

ਵਿਚਾਰ, ਸੰਪਾਦਕੀ

20 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਇਕ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀ ਗ਼ੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਫ਼ੈਕਟਰੀ ਵਿਚ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਨਾਲ 17 ਜਣੇ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ 'ਕਮਜ਼ੋਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ' ਹੇਠ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 15-16 ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਨ ਦਾ 100-200 ਰੁਪਏ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਿਨ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਕਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਬਰ, ਓਲਾ ਵਰਗੀਆਂ ਟੈਕਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਮੁਹਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਤਾਂ ਦਿਤਾ ਪਰ ਨੌਕਰੀ ਪੱਕੀ ਨਹੀਂ।

20 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਇਕ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀ ਗ਼ੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਫ਼ੈਕਟਰੀ ਵਿਚ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਨਾਲ 17 ਜਣੇ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ 'ਕਮਜ਼ੋਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ' ਹੇਠ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 15-16 ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਨ ਦਾ 100-200 ਰੁਪਏ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਿਨ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਕਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਬਰ, ਓਲਾ ਵਰਗੀਆਂ ਟੈਕਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਮੁਹਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਤਾਂ ਦਿਤਾ ਪਰ ਨੌਕਰੀ ਪੱਕੀ ਨਹੀਂ।

20 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਇਕ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀ ਗ਼ੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਫ਼ੈਕਟਰੀ ਵਿਚ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਨਾਲ 17 ਜਣੇ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ 'ਕਮਜ਼ੋਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ' ਹੇਠ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 15-16 ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਨ ਦਾ 100-200 ਰੁਪਏ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਿਨ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਕਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਬਰ, ਓਲਾ ਵਰਗੀਆਂ ਟੈਕਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਮੁਹਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਤਾਂ ਦਿਤਾ ਪਰ ਨੌਕਰੀ ਪੱਕੀ ਨਹੀਂ।
ਅੱਜ ਦੇ ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਕੋਲ ਬੇਹਿਸਾਬ ਮੌਕੇ ਹਨ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜੁਆਨ ਗ਼ਲਤ ਰਾਹ ਪੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁੱਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵਲ ਝਾਤ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਦਾਹਰਣ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ ਜੋ ਸਿੱਧ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੌਕੇ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਭਾਵੇਂ ਘੱਟ ਸਨ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਕੁੱਝ ਵਧੀਆ ਕਰਨ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਕਾਇਮ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਲੱਭਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰਾਹ ਵੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਾਸਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੂਰ ਨਾ ਜਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਅਪਣੇ ਸਾਬਕਾ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀਆਂ ਵਲ ਵੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਬੜੇ ਸਾਧਾਰਣ ਪ੍ਰਵਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਦਾ ਕਾਇਲ ਬਣਾਇਆ। ਦੂਜੇ, ਸਾਡੇ ਅਪਣੇ ਮੋਦੀ ਜੀ, ਚਾਹ ਵੇਚਦੇ ਸਨ ਪਰ ਵੱਡੇ ਸੁਪਨੇ ਵੇਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਮਿਲ ਹੀ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਅਪਣੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਸਿਮਟੇ ਨਾ ਰਹਿ ਜਾਣ। ਇਥੇ ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ 65 ਸਾਲ ਦੇ ਰਾਜ ਦੇ ਰਿਣੀ ਹਨ।ਸੋ ਜਦ ਮੋਦੀ ਜੀ ਅਪਣੇ ਤਜਰਬੇ ਤੋਂ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਚਾਹ ਬਣਾ ਕੇ ਵੇਚਣ ਜਾਂ ਪਕੌੜੇ ਵੇਚਣ ਵਿਚ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਠੀਕ ਹੀ ਹਨ ਪਰ ਕੀ ਅੱਜ ਦੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪਕੌੜੇ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੌਕੇ ਹਾਸਲ ਹਨ ਜੋ ਮੋਦੀ ਜੀ ਨੂੰ ਅਪਣੀ ਚਾਹ ਵੇਚਣ ਸਮੇਂ ਹਾਸਲ ਸਨ?ਸਾਡੇ ਜਿਹੜੇ ਨੌਜੁਆਨ ਗੁਮਰਾਹ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਗੁਮਰਾਹ ਹੋ ਰਹੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਵਾਸਤੇ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਉਹ ਮੁਸ਼ੱਕਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਸਤੇ ਅੱਗੇ ਹੋਰ ਮੌਕੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜੋ ਬੱਚਾ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਾਲਜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਾਸਤੇ ਪਕੌੜੇ ਵੇਚਣਾ ਉਸੇ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਨਹੀਂ ਆਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਮਜਬੂਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਮੋਦੀ ਜੀ ਪਕੌੜੇ ਵੇਚਣ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਥੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸਨ। ਪਰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਨੌਜੁਆਨ ਪਕੌੜੇ ਵੇਚਣ ਜਾਂ ਚਾਹ ਵੇਚ ਕੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਕੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਨੌਜੁਆਨ। ਵਿੱਕੀ ਗੌਂਡਰ, ਚੰਦਨ ਗੁਪਤਾ ਵਰਗੇ ਨੌਜੁਆਨ ਅਸਲ ਵਿਚ ਅਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਦੀ ਦੁਨਿਆਵੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੀਮਤ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਸਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਗ਼ਲਤ ਰਾਹ ਫੜ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।