ਉੱਘੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਿੱਖ ਦੌੜਾਕ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦਾ 110ਵਾਂ ਜਨਮਦਿਨ ਅੱਜ 

Fauja Singh

ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਵਾਲੇ ਮੈਰਾਥਨ ਦੌੜਾਕ ਸ. ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਉਪ ਜੇਤੂਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਸਰੋਤ ਹਨ। ਅੱਜ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦਾ 110ਵਾਂ ਜਨਮਦਿਨ ਹੈ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੌੜਨਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ। ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮੈਰਾਥਨ ਦੌੜਾਕ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ 2000 ਵਿਚ ਮੈਰਾਥਨ ਰੇਸ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ 8 ਰੇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸੀ।

2011 ਵਿਚ ਟੋਰਾਂਟੋ ਮੈਰਾਥਨ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਮੈਰਾਥਨ ਦੌੜਾਕ ਦਾ ਨਾਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਗਿਨੀਜ਼ ਬੁੱਕ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣਾ ਜਨਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। 2012 ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਲੰਡਨ ਮੈਰਾਥਨ ਵਿਚ ਵੀ ਦੌੜ ਲਗਾਈ ਅਤੇ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੌੜ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 2013 ਵਿੱਚ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਮੈਰਾਥਨ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਤੌਰ ਤੇ ਭਾਗ ਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਉਹ 101 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਨ। 

ਜਦੋਂ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ 89 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਇੱਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡਾ ਸਦਮਾ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਤਣਾਅ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਰਾਥਨ ਦੌੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਰਨਿੰਗ ਟ੍ਰੈਕ 'ਤੇ ਥ੍ਰੀ ਪੀਸ ਸੂਟ ਪਾ ਕੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਉਹਨਾਂ  ਨਾਲ ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਚ ਸਮਝ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸਰਦਾਰ ਦੇ ਪੱਕੇ ਇਰਾਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਇਥੋਂ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੌੜਦੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। 

ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ 93 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਛੇ ਘੰਟੇ 54 ਮਿੰਟ ਵਿਚ ਮੈਰਾਥਨ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। 90 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਮੈਰਾਥਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋਂ ਇਹ ਸਮਾਂ 58 ਮਿੰਟ ਬਿਹਤਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਐਡੀਡਾਸ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਇਕ ਵਿਗਿਆਪਨ ਬਣਾਇਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਕਈ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਜਨਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਪਰ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸਪੋਸਟ ਮਿਲ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 1911 ਨੂੰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2011 ਵਿਚ ਇਕ ਸੌ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਮੈਰਾਥਨ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 2013 ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਰਾਥਨ ਦੌੜ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲ 2015 ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਐਂਪਾਇਰ ਮੈਡਲ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।