ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਾ: ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪਾਕਿ ’ਚ ਜਿਹੜੀ ਥਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਫ਼ਾਂਸੀ, ਉੱਥੇ ਬਣ ਗਈ ਮਸਜਿਦ
ਇਸ ਕੋਠੜੀ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ਢਹਿ ਕੇ ਮੈਦਾਨ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ...
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: 23 ਮਾਰਚ 1931 ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਈਅਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ।
ਕੁਲਦੀਪ ਨਈਅਰ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ 'ਤੇ "ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਯੋਗ" ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਜਗ੍ਹਾ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਹੁਣ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕੀ ਹੈ? ਲੇਖਕ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੂੰ ਜਿਹੜੀ ਥਾਂ ਤੇ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਉਹ ਜਗ੍ਹਾ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਇਸ ਕੋਠੜੀ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ਢਹਿ ਕੇ ਮੈਦਾਨ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਕਿ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰਹੇ। ਕੁਲਦੀਪ ਨਈਅਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਲਾਹੌਰ ਸੈਂਟਰਲ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਉਸ ਸਥਾਨ ਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਾਦਮਾ ਨਾਮ ਦੀ ਇਕ ਕਲੋਨੀ ਵਸਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਜਦਕਿ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਜਿਹੜੀਆਂ ਕੋਠੀਆਂ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਗੁੰਬਦ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਕੁਲਦੀਪ ਨਈਅਰ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਜਦੋਂ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਇਸ ਥਾਂ ਤੇ ਕੁੱਝ ਪੁਲਿਸ ਹੈਡਕੁਆਰਟਰ ਬਚੇ ਸਨ। ਪਰ ਕਲੋਨੀ ਕਾਰਨ ਜੇਲ੍ਹ ਨੂੰ ਵੀ ਢਾਹਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੁੱਝ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਵਾਕਿਫ ਹਨ?
ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਕੂਮਤ ਸ਼ਾਇਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਫ਼ਾਂਸੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਯਾਦਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਤਾਬ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿਹੜੀ ਥਾਂ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਾਂਸੀ ਦੇਣ ਸਬੰਧਿਤ ਤਖ਼ਤਾ ਸੀ, ਉੱਥੇ ਹੁਣ ਚੌਰਾਹਾ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਆਉਂਦੀਆਂ-ਜਾਂਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਕਾਰਨ ਧੂੜ ਵਿਚ ਤਖ਼ਤ ਕਦੋਂ, ਕਿੱਥੇ ਗੁੰਮ ਗਿਆ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਜੀਬ ਧਾਰਨਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਕੁਲਦੀਪ ਨਈਅਰ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਸੀ ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪੰਜਾਬੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲ ਵਿਚ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਿਰਫ ਇਕ ਤਸਵੀਰ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਜਦੋਂਕਿ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਲੇਖਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਥੇ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਖਿੱਚਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹਿਆ ਤਾਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਜਾਨ ਗਈ।
Punjabi News ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ Facebook ਤੇ ਲਾਈਕ Twitter ਤੇ follow ਕਰੋ।