ਸੰਸਾਰ ਅੰਦਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰ ਤੋਲਣ ਲਈ ਸੇਰ, ਮਣ, ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ, ਕੁਇੰਟਲ, ਪੌਂਡ ਅਤੇ ਟਨ ਇਕਾਈਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੰਬਾਈ ਮਾਪਣ ਲਈ ਫ਼ੁੱਟ, ਗਜ਼, ਮੀਲ, ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਆਦਿ ਇਕਾਈਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਿਯਮਾਂ ਉਤੇ ਅਧਾਰਤ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵੰਡ ਨਾਲ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਚੰਦਰਮਾ, ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗਤੀ ਤੇ ਆਧਾਰਤ ਇਹ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ:- ਚੰਦਰਮੀ ਕੈਲੰਡਰ, ਸੂਰਜੀ ਕੈਲੰਡਰ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਮਿਸ਼ਰਤ ਕੈਲੰਡਰ। ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਭਾਰ ਤੋਲਣ ਅਤੇ ਲੰਬਾਈ ਨਾਪਣ ਦੇ ਪੈਮਾਨਿਆਂ ਦੇ ਫ਼ਰਕ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਠੀਕ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰਾਂ ਵਿਚਲੇ ਫ਼ਰਕ ਬਾਰੇ ਵੀ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਕ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਸਾਲ, ਮਹੀਨੇ ਅਤੇ ਤਰੀਕਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਕੈਲੰਡਰਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।ਦੁਨੀਆਂ ਅੰਦਰ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਵਾਪਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਦ ਅਸੀ ਪੜ੍ਹਦੇ ਜਾਂ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਵਰਣਿਤ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਸੰਮਤ ਜਾਂ ਸੰਨ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵੰਡ ਦੀ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਮਤ ਅਤੇ ਸੰਨ ਦੇ ਅਰਥ ਇਕ ਹੀ ਹਨ - ਸਾਲ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅੰਦਰ ਵਰਣਿਤ ਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ (ਕਾਲ) ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਰੱਟਾ ਲਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਬਾਰੇ ਇਥੇ ਦਿਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤਕ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਹਨ ¸ ਬਿਕਰਮੀ, ਈਸਵੀ, ਸਾਕਾ, ਅਤੇ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁੱਝ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ:-