ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਸਾਲ 2014 ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 80 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 70.38 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲਿਟਰ ਹੈ। ਤੇਲ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਧਰਮਿੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੇ ਇਸ ਮਸਲੇ ਉੱਤੇ ਦਖਲ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੋਇਆ।
ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਕੀਕਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅੱਧੀ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 7.29 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲਿਟਰ ਤੱਕ ਵਧੀ ਹੈ।16 ਜੂਨ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਡਾਇਨਾਮਿਕ ਫਿਊਲ ਪ੍ਰਾਈਸ ਦਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਅਪਣਾਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਬੇਸਿਸ ਉੱਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਕੀਮਤਾਂ ਰੀਵਿਊ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 16 ਜੂਨ ਨੂੰ ਪੈਟਰੋਲ ਦਾ ਮੁੱਲ 65.48 ਰੁਪਏ ਲਿਟਰ ਸੀ, ਜੋ 2 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੇ 63.06 ਰੁਪਏ ਲਿਟਰ ਉੱਤੇ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 7.29 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲਿਟਰ ਤੱਕ ਵੱਧ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧ ਕੇ 70.38 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲਿਟਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਗਸਤ 2014 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਕੇ 70.33 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲਿਟਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਡੀਜਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 1 ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ 5.36 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲਿਟਰ ਤੱਕ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਐਕਸਾਈਜ ਡਿਊਟੀ ਹੈ ਅਸਲੀ ਵਜ੍ਹਾ
ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਅਸਲੀ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੈਟਰੋਲ, ਡੀਜ਼ਲ ਉੱਤੇ ਐਕਸਾਈਜ ਡਿਊਟੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮੋਟੇ ਅਨੁਮਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੈਟਰੋਲ ਉੱਤੇ ਡਿਊਟੀ 10 ਰੁਪਏ ਲਿਟਰ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਕਰੀਬ 22 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਵੱਧਦੀ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ-ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਚੋਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਣ ਯਾਦ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅੰਦਾਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ‘ਕੀ ਡੀਜ਼ਲ ਪੈਟਰੋਲ ਦੇ ਮੁੱਲ ਘੱਟ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿ ਨਹੀਂ…ਕੀ ਤੁਹਾਡੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਬਚਣ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ…ਹੁਣ ਵਿਰੋਧ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੋਦੀ ਨਸੀਬਵਾਲਾ ਹੈ…ਤਾਂ ਅਗਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਨਸੀਬ ਜਨਤਾ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਨਸੀਬ ਦੀ ਕੀ ਗੱਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ…ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਸੀਬ ਵਾਲਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਬਦਨਸੀਬ ?
ਦਰਅਸਲ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਲੋਕਸਭਾ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਮੁੱਦਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਯੂਪੀਏ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਤੇ ਜੱਮਕੇ ਘੇਰਾ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਨੇ 26 ਮਈ ਨੂੰ ਪੀਐੱਮ ਪਦ ਦੀ ਸਹੁੰ ਲਈ ਤਾਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ 71.41 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲਿਟਰ ਡੀਜ਼ਲ 56.71 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲਿਟਰ ਸੀ।
ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਡਿੱਗਣ ਲੱਗੀ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜਲ ਦੇ ਮੁੱਲ ਵੀ ਘੱਟ ਗਏ। ਜਿਸ ਦਿਨ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਹ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 58.91 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ 48.26 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲਿਟਰ ਸੀ।