ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਆਈਈਡੀ ਵਿਸਫੋਟਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਖੁਲਾਸਾ....
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਆਈਈਡੀ ਵਿਸਫੋਟਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸਫੋਟ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਮੋਟਰਸਾਇਕਲ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਚੋਰੀ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਰਿਮੋਟ ਅਲਾਰਮ ਜਾਂ ਚਾਬੀਆਂ ਦੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਵਧੀ ਹੈ,
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕਿ ਹਾਲ ਵਿਚ ਪੁਲਵਾਮਾ ਵਿਚ ਸੀਆਰਪੀਐਫ ਦੇ ਕਾਫਿਲੇ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ 40 ਜਵਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਅਤਿਵਾਦੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਰਿਮੋਟ ਸੰਚਾਲਿਤ ਆਈਈਡੀ ਵਿਸਫੋਟ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਅਸਰਦਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਵਿਚ ‘‘ਅਚਾਨਕ ਬਦਲਾਅ’’ ਕੀਤਾ ਹੈ
ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲਈ ਉਹ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਮੱਗਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ, ਵਾਕੀ-ਟਾਕੀ ਸੈਟ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਆ ਜਾਂ ਚਾਰਪਹਿਆ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਚੋਰੀ ਦੀਆਂ ਵਾਰਦਾਤਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਵਰਤੋ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰ ਆਈਈਡੀ ਵਿਸਫੋਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਿਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਮੱਗਰੀ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਬੜੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਅਤਿਵਾਦੀ, ਰਿਮੋਟ ਸੰਚਾਲਿਤ ਆਈਈਡੀ ਵਿਸਫੋਟਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਇਸ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਉਹ ਨਹੀਂ ਸਿਰਫ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਦੀ ਮੁੱਠਭੇੜ ਤੋਂ ਬਚਦੇ ਹਨ ਸਗੋਂ ਅਜਿਹੇ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਵਿਚ ਆਈਈਡੀ ਵਿਸਫੋਟ ਦੇ ਇਤਹਾਸ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਉਭੱਰਦੇ ਚਲਨ ਉੱਤੇ ਜਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ,
‘‘ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਨਕਸਲੀ ਵਿਸਫੋਟ ਲਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸੰਦੇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਮਨਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਚੋਰੀ ਦੀ ਵਾਰਦਾਤਾਂ ਰੋਕਣ ਵਾਲੇ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਤੈਨਾਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਚੌਕਸੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਪੁਲਵਾਮਾ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਜਾਂਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਡਰ ਜਤਾਇਆ ਹੈ ਕਿ 14 ਫ਼ਰਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਏ ਵਿਸਫੋਟ ਨੂੰ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਇਕ ਅਤਿਵਾਦੀ ਨੇ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਵਿਸਫੋਟ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਅਤਿਵਾਦੀ ਨੇ ਇਕ ਕਾਰ ਵਿਚ ਆਰ.ਡੀ.ਐਕਸ ਮਿਸ਼ਰਤ ਵਿਸਫੋਟਕ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜੰਮੂ-ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਰਾਜ ਮਾਰਗ ‘ਤੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਕਾਫਿਲੇ ਵਿਚ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੀ ਇਕ ਬੱਸ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੋਪੀਆਂ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਫੌਜ ਦੀ 44.RR ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਕੇ ਆਈਈਡੀ ਵਿਸਫੋਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਸਫੋਟ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਆ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਅਤੇ ਬੰਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਰਿਮੋਟਿਉਕਤ ਕੁੰਜੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਕੇ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਬਹਰਹਾਲ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਅਤਿਵਾਦੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਉੱਤਮ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਸਿੱਧੇ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੋਈ ‘‘ਠੋਸ ਪ੍ਰਮਾਣ’’ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਹਾਲ ਵਿਚ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸਫੋਟਾਂ ਦਾ ਵੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੀ ਹੈ,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਆਈਈਡੀ ਵਿਸਫੋਟਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਆਰਡੀਐਕਸ, ਪੀਈਟੀਐਰਨ ਪੇਂਟਾਏਰਿਥਰਿਟੋਲ ਟੇਟਰਾਨਾਇਟਰੇਟੀ, ਟੀਏਐਟੀ ਟਰਾਈਨਾਈਟਰੋਟਾਲਿਊਨੀ ਅਤੇ ਵਿਅਵਸਾਇਕ ਵਿਸਫੋਟਕ ਘੋਲ ਅਤੇ ਅਮੋਨਿਅਮ ਨਾਇਟਰੇਟ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।