ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਰਾਹੀਂ ਫੋਨ ਵਿਚ ਜਾਂ...
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: CBI ਨੇ ਦੇਸ਼ਭਰ ਦੀਆਂ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਇਮ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਠੱਗ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦਾ ਝਾਂਸਾ ਦੇ ਕੇ SMS ਜਾਂ Email ਰਾਹੀਂ Malicious Software ਭੇਜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ COVID-19 ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ATM Hackers
ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਰਾਹੀਂ ਫੋਨ ਵਿਚ ਜਾਂ ਲੈਪਟਾਪ ਵਿਚ ਬੈਂਕ/ਕ੍ਰੇਡਿਟ ਕਾਰਡਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਹੈ। ਇੰਟਰਪੋਲ ਨੇ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਜਿਹੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਉਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ Malicious Software ਦਾ ਨਾਮ Cerberus ਹੈ ਜੋ ਕਿ Banking Trojan ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਪੋਲ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ Trojan ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕ੍ਰੇਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ Two Factor Authentication ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਚੋਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
Hackers
ਇਹਨਾਂ 10 ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਖਾਲੀ-
(1) ਕਾਰਡ ਡੇਟਾ ਦੀ ਚੋਰੀ- ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਡੇਟਾ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਠੱਗ ਕਾਰਡ ਸਕੀਮਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਠੱਗ ਕਾਰਡ ਰੀਡਰ ਨੰਬਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡੇਟਾ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਪਕਰਣ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਚੋਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫਰਜ਼ੀ ਬੋਰਡਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਡਾਟਾ ਚੋਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦੁਕਾਨ ਜਾਂ ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਸਵਾਈਪ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕਾਰਡ ਤੁਹਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਾ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇ।
Hackers
(2) ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡਾਂ ਦੀ ਕਲੋਨਿੰਗ- ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਹਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਆਮ ਕਾਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਡੇਟਾ ਚੋਰੀ ਕਰ ਕੇ ਪੈਸੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚੋਂ ਚੋਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਠੱਗਾਂ ਨੇ ਉੱਚ ਤਕਨੀਕ 'ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਕਾਰਡ ਕਲੋਨਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
Hackers
ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਠੱਗ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਏ ਟੀ ਐਮ ਕਲੋਨਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਰਡ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਡੁਪਲੀਕੇਟ ਕਾਰਡ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਏਟੀਐਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਦੂਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਪਿੰਨ ਨੂੰ ਲੁਕਾ ਕੇ ਭਰੋ।
Hackers
(3) ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਠੱਗੀ- ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਹਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਅਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਤੁਰੰਤ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
(4) ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਠੱਗੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਕਰੀ ਪੋਰਟਲ ਛੋਟੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਲਿਖਣ, ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਅਲਰਟ ਲਈ ਫੀਸ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਪੋਰਟਲਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਵੈਬਸਾਈਟ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
Hackers
(5) ਵਿਆਹ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਠੱਗੀ- ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਨਲਾਈਨ ਮੈਟਰਿਮੋਨਿਅਲ ਸਾਈਟ 'ਤੇ ਇਕ ਸਾਥੀ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਧੋਖਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੱਲਬਾਤ ਰਾਹੀਂ ਠੱਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਉਡਾ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਾਈਬਰ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਨ ਲਾਈਨ ਮੈਟਰਿਮੋਨਿਅਲ ਸਾਈਟ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਾਈਟ ਲਈ ਵੱਖਰੀ ਈ-ਮੇਲ ਆਈਡੀ ਬਣਾਓ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਖਤ ਤਸਦੀਕ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
(6) ਵਟਸਐਪ ਕਾਲ ਰਾਹੀਂ ਠੱਗੀ- ਜੇ ਵਟਸਐਪ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਅਣਜਾਣ ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਵੌਇਸ ਕਾਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਨੰਬਰ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਵੌਇਸ ਕਾਲਰ ਅਪਣੀ ਟ੍ਰਿਕ ਵਿਚ ਫਸਾ ਕੇ ਤੁਹਾਡਾ ਪੈਸਾ ਚੋਰੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Bank Account
(7) ਯੂ ਪੀ ਆਈ ਦੁਆਰਾ ਠੱਗੀ- ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਭੁਗਤਾਨ ਇੰਟਰਫੇਸ ਦੁਆਰਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪੈਸਾ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂ ਮੰਗਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯੂ ਪੀ ਆਈ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਠੱਗ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਡੈਬਿਟ ਲਿੰਕ ਭੇਜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਇਸ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਪਿੰਨ ਦਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਉਸ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚੋਂ ਕੱਟ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਅਣਜਾਣ ਡੈਬਿਟ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਨਬੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਲਿੰਕ ਭੇਜਣ ਤੇ ਕਲਿਕ ਨਾ ਕਰੋ।
(8) ਕਿਊਆਰ ਕੋਡ ਨਾਲ ਠੱਗੀ- ਕਿਊਆਰ ਦੁਆਰਾ ਅਰਥਾਤ ਕਵਿਕ ਰਿਸਪਾਂਸ ਕੋਡ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਠੱਗ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਕਿਊਆਰ ਕੋਡ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਕਿ ਕਿਊਆਰ ਕੋਡ ਲਿੰਕ ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਦਾ ਹੈ ਫਿਰ ਠੱਗ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦਾ ਕਿਊਆਰ ਕੋਡ ਸਕੈਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿਚੋਂ ਪੈਸੇ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
Whatsapp
(9) ਲਾਟਰੀਆਂ ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪ ਡੀਲਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਠੱਗੀ- ਸਾਈਬਰ ਮਾਹਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਟੀਵੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕੌਣ ਬਨੇਗਾ ਕਰੋੜਪਤੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਟਰੀ ਕੱਢਣ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ ਕਰਦਿਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਠੱਗੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤੇਲ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਆਈਓਸੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪ ਡੀਲਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਹੋਈ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।
(10) ਈ-ਮੇਲ ਸਪੂਫਿੰਗ- ਈ-ਮੇਲ ਸਪੂਫਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਠੱਗ ਏਸੀ ਈ-ਮੇਲ ਆਈਡੀ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀਆਂ ਜੁਲਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਰਵੇ ਫਾਰਮ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰ ਕੇ ਡਾਟਾ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
Whatsapp
ਗੂਗਲ ਸਰਚ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਠੱਗੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਠੱਗ ਸਰਚ ਇੰਜਨ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਮਿਲਦੀ ਜੁਲਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਬਣਾ ਕੇ ਅਪਣਾ ਨੰਬਰ ਭਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੇ ਕੋਈ ਸਰਚ ਇੰਜਨ ਤੇ ਕੋਈ ਖਾਸ ਚੀਜ਼ ਭਾਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਫਰਜ਼ੀ ਸਾਈਟ ਵੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਇੰਟਰਪੋਲ ਨੇ CBI ਰਾਹੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ COVID-19 ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਵੈਬਸਾਈਟ ਤੇ ਕਲਿਕ ਨਾ ਕਰੋ।
Punjabi News ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ Facebook ਤੇ ਲਾਈਕ Twitter ਤੇ follow ਕਰੋ।
