ਬ੍ਰੀਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ‘ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਕਤਲੇਆਮ’ ਉੱਤੇ ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਸਰਕਾਰ ਅੱਜ ਵੀ ਮਾਫੀ ਮੰਗਣ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੋ ਗਈ ਹੈ...
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਬ੍ਰੀਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ‘ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਕਤਲੇਆਮ’ ਉੱਤੇ ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਸਰਕਾਰ ਅੱਜ ਵੀ ਮਾਫੀ ਮੰਗਣ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਘਟਨਾ ਦੀ 100ਵੀਂ ਬਰਸੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੇ ਜਾਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ‘ਤੇ ਬ੍ਰੀਟਿਸ਼ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਬਹਿਸ ਹੋਈ ਤਾਂ ਲੱਗਭੱਗ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਸੰਸਦਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੰਗ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹਿਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਏਸ਼ੀਆ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਕ ਫੀਲਡ ਨੇ ਇਸ 100 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਈ ਘਟਨਾ ਉੱਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਤਾਂ ਜਤਾਈ ਪਰ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਤੋਂ ਕਿਨਾਰਾ ਕਰ ਲਿਆ।
Jallianwala Bagh Masscare
ਹੈਰੋ ਈਸਟ ਦੇ ਸੰਸਦ ਬਾਬ ਬਲੈਕਮੈਨ ਵੱਲੋਂ ਰੱਖੇ ਗਏ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਉੱਤੇ ਵੈਸਟਮਿੰਸਟਰ ਹਾਲ ਡਿਬੇਟ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਕ ਫੀਲਡ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੇਰਾ ਰਵੱਈਆ ਥੋੜ੍ਹਾ ਰਵਾਇਤੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਪਹਿਲੂ ਵੀ ਹਨ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਲਈ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ‘ਤੇ ਹੋਰ ਘਟਨਾਵਾਂ ਲਈ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਵੱਧ ਜਾਵੇਗੀ।
General Dyer
ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਕ ਫੀਲਡ ਨੇ ਅਰਾਮ ਵਿੱਚ ਉੱਠੀ ਇਸ ਮੰਗ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਜਤਾਈ ਕਿ ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਕਤਲੇਆਮ ਉੱਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜਤਾਏ ਗਏ ਡੂੰਘੇ ਦੁੱਖ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਸੰਸਦਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਨਿਹੱਥੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਉੱਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਲਈ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣਾ ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤੀ ਹੀ ਦੇਵੇਗਾ। ਬਲੈਕਮੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਇਤਹਾਸ ਨੂੰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਪਰ ਇੱਕ ਪੰਨਾ ਜਰੂਰ ਪਲਟਿਆ ਜਾ ਸਕੇਗਾ।
Jallianwala Bagh
ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁਆਫੀ ਨਾ ਮੰਗੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸੰਸਦ ਵਿਰੇਂਦਰ ਸ਼ਰਮਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਨਾਖੁਸ਼ੀ ਵੀ ਜਤਾਈ ਹੈ। ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਬਹਿਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਮੁਆਫੀ ਦੀ ਮੰਗ ਬੀਤੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਮਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਅਗਲੇ ਹਫਤੇ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਮੂਲ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਲੋਕ ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਵਿੱਚ ਜਮਾਂ ਹੋਣਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਹਤਿਆਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਰਵਾਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗਵਾਇਆ ਹੈ।
Jallianwala Bagh
ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਬ੍ਰੀਟਿਸ਼ ਸੰਸਦ ਪ੍ਰੀਤ ਗਿੱਲ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਤਾਂਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੀੜੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਠੀਕ ਚਾਨਣ ਵਿੱਚ ਵੇਖ ਸਕਣ ਅਤੇ ਉਸਤੋਂ ਸਿਖ ਲੈ ਸਕਣ। ਕਈ ਸੰਸਦਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹੰਟਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਉੱਤੇ ਵੀ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹੇ ਇਸ ਦੁਖਦਾਈ ਘਟਨਾ ਦੇ ਖਲਨਾਇਕ ਜਰਨਲ ਡਾਇਰ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
General Dyer
ਬਾਬ ਬਲੈਕਮੈਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੰਸਦ ਆਪਣੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬ੍ਰੀਟਿਸ਼ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਸਤਾਖਰ ਅਭਿਆਨ ਵੀ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਨਵੇਂ ਅਜਾਇਬ-ਘਰ ਅਤੇ ਸਮਾਰਕ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਬ੍ਰੀਟੇਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ।
