ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨੇ ਘੰਟੇ ’ਚ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ ਫ਼ਸਲ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਤਾਂ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ ਬੀਮਾ ਦਾ ਲਾਭ

ਏਜੰਸੀ

ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਕਿਸਾਨੀ ਮੁੱਦੇ

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਵਾਲੀ ਇਸ ਸ਼ਰਤ...

Pradhan mantri fasal bima yojana crop insurance pmfby sbi pnb icici bank

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 14 ਦਿਨ ਤਕ ਖੇਤ ਵਿਚ ਪਈ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਜੇ ਬੇਮੌਸਮ ਬਾਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਗੜਿਆਂ ਕਾਰਨ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ ਤਾਂ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫ਼ਸਲ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫ਼ਸਲ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਮਿਲੇਗੀ।

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਵਾਲੀ ਇਸ ਸ਼ਰਤ ਦਾ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਲਰਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਕਿਸਾਨ ਫ਼ਸਲ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜਾਣਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੀਮਾ ਕਲੇਮ ਲਈ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫ਼ਸਲ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਤੇ ਵੀ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਫ਼ਸਲਾਂ ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੌਸਮ ਦੀ ਮਾਰ ਪੈਂਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਦੇ ਬੇਮੌਸਮ ਬਾਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਕਦੇ ਸੋਕੇ ਕਾਰਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ’ਚੋਂ ਕੱਢਣ ਲਈ ਹੀ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਪੀਐਮ ਫ਼ਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਤੁਸੀਂ ਅਪਣੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪਰ ਇਸ ਵਿਚ ਇਕ ਸ਼ਰਤ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਕਿਸਾਨ ਅਣਜਾਣ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਹ ਸੂਚਨਾ ਸਮੇਂ ਤੇ ਦੇ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੀਮਾ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਫ਼ਸਲ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਲੇਮ ਲੈਣ ਵਿਚ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫ਼ਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 16 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤਕ ਲਾਕਡਾਊਨ ਵਿਚ 12 ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 2424 ਕਰੋੜ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਉੱਧਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਿਸਾਨ ਜੁੜਨ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫੋਨ ਤੇ ਮੈਸੇਜ ਭੇਜ ਕੇ ਬੀਮਾ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘਟ ਜਾਵੇ। ਕਿਉਂ ਕਿ ਬੀਮਾ ਖੇਤਰ ਘਟਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2018-19 ਸਿਰਫ 507.987 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਖੇਤਰ ਦਾ ਹੀ ਬੀਮਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।

ਤੁਸੀਂ ਬੈਂਕ ਜਾ ਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਨਲਾਈਨ ਫਾਰਮ ਵੀ ਭਰੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ https://pmfby.gov.in/ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਫਾਰਮ ਭਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਪੀਐਮ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਫਾਰਮ ਆਫਲਾਈਨ ਭਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਨੇੜਲੇ ਬੈਂਕ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿਚ ਜਾਣਾ ਪਏਗਾ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਫੋਟੋ, ਪੈਨ ਕਾਰਡ ਆਈ.ਡੀ. ਕਾਰਡ, ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਲਾਇਸੈਂਸ, ਵੋਟਰ ਆਈ.ਡੀ. ਕਾਰਡ, ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਂ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਦੇਣੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੇਤੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਰੱਖਣੇ ਪੈਣਗੇ ਅਤੇ ਖਸਰਾ ਨੰਬਰ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਮੁਖੀ, ਪਟਵਾਰੀ ਜਾਂ ਸਰਪੰਚ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਫ਼ਸਲ ਬੀਜਾਈ ਹੈ।

ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਖੇਤ ਕਿਰਾਏ ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਫਸਲ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਿਖਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਰਕਮ ਸਿੱਧੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਏਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਰੱਦ ਕੀਤੀ ਚੈੱਕ ਵੀ ਸੌਂਪੋ। ਕਿਸੇ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ 14 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਇੱਥੇ ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਸੰਕਟ ਤੇ ਬੀਮਾ ਸਹੂਲਤ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਉਣੀ ਦੀ ਫਸਲ ਲਈ 2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਹਾੜੀ ਨੂੰ 1.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਫਾਰਮਰਜ਼ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰ ਵਿਨੋਦ ਆਨੰਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਦਰਮਿਆਨ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ (ਮਾਲ ਵਿਭਾਗ) ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਬੀਮਾ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਸ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਫਸਲ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲਾਂ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਪੈਸਾ ਮੰਗਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਨਿੱਜੀ ਮੌਸਮ ਕੰਪਨੀ ਸਕਾਈਮੇਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਤੇ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸਾਨੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀਆਂ ਬੀਮਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ।

Punjabi News  ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ  Facebook  ਤੇ ਲਾਈਕ Twitter  ਤੇ follow  ਕਰੋ।