Leptospirosis disease

ਲੇਪਟੋਸਪਾਇਰੋਸਿਸ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੇਪਟੋਸਪਿਰਾ ਜੀਨਸ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਸਿ਼ਤ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਸਮਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਵਿਚ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਜਰੀਏ ਫੈਲਣ ਵਾਲੇ ਰੋਗ ਲੇਪਟੋਸਪਾਇਰੋਸਿਸ ਨਾਲ ਚਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 'ਕੀੜੇ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿਭਾਗ' ਨੇ ਚੂਹਿਆਂ  ਦੇ 17 ਬਿੱਲਾਂ ਵਿਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦਵਾਈ ਦਾ ਛਿੜਕਾਵ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂਕਿ ਰੋਗ ਨੂੰ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਲੇਪਟੋਸਪਾਇਰੋਸਿਸ ਇਕ ਜੀਵਾਣੁ ਰੋਗ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਸੰਕਰਮਣ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਮੂਤਰ ਦੇ ਜਰੀਏ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਹਫ਼ਤਿਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਜਿੰਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਣਾਮ ਸਵਰੂਪ ਹੜ੍ਹ ਨਾਲ ਚੂਹਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਨਾਲ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਫੈਲਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਕਰਮਣ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਮੂਤਰ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਲੇਪਟੋਸਪਾਇਰਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੀਵਾਣੁ ਚਮੜੀ ਜਾਂ (ਅੱਖਾਂ, ਨੱਕ ਜਾਂ ਮੁੰਹ ਦੀ ਝੱਲੀ) ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਪਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਸੱਕਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰ ਜੇਕਰ ਚਮੜੀ ਵਿਚ ਕਟ ਲਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ।

ਦੂਸਿ਼ਤ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਵੀ ਸੰਕਰਮਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਲੇਪਟੋਸਪਾਇਰੋਸਿਸ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ, ਮੇਨਿਨਜਾਇਟਿਸ (ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਸੋਜ), ਲੀਵਰ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੇਪਟੋਸਪਾਇਰੋਸਿਸ ਦੇ ਕੁੱਝ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿਚ ਤੇਜ ਬੁਖਾਰ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਠੰਡ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿਚ ਦਰਦ, ਉਲਟੀ, ਪੀਲੀਆ, ਲਾਲ ਅੱਖਾਂ, ਢਿੱਡ ਦਰਦ, ਦਸਤ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦੂਸਿ਼ਤ ਸਰੋਤ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਉਣ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਵਿਚ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦੋ ਦਿਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਗੰਭੀਰ ਲੱਛਣਾਂ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜਾਂ ਨੂੰ ਉਚਿਤ ਚਿਕਿਤਸਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਕਰਾਉਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੁਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿਚ ਲੇਪਟੋਸਪਾਇਰੋਸਿਸ ਦਾ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੱਛਣ ਫਲੂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਆਮ ਸੰਕਰਮਣ ਵਰਗੇ ਹੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੇਪਟੋਸਪਾਇਰੋਸਿਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਐਂਟੀਬਾਓਟਿਕਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਚੋਟ ਲੱਗੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਠੀਕ ਤਰਾਂ ਢਕੋ। ਬੰਦ ਜੁੱਤੇ ਅਤੇ ਮੋਜੇ ਪਹਿਨ ਕੇ ਚੱਲੋ।

ਸ਼ੂਗਰ ਤੋਂ ਪੀਡ਼ਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਇਹ ਸਾਵਧਾਨੀ ਖਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਲਾਇਮ ਸੂਤੀ ਤੌਲੀਏ ਨਾਲ ਸੁਕਾਓ। ਗਿੱਲੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਫੰਗਲ ਸੰਕਰਮਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਟੀਕਾ ਲਗਵਾਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਕ ਵਾਹਕ ਹੋ ਸੱਕਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਲੋਕ ਲੇਪਟੋਸਪਾਇਰੋਸਿਸ ਦੇ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ - ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਾਲਾਬ ਵਿਚ ਤੈਰਨ ਤੋਂ ਬਚਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਸੀਲਬੰਦ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖੁੱਲੇ ਜਖਮਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਕੇ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।