Russian planes can no longer fly over 38 countries

 

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:  ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੂਸ ਦੀ ਫੌਜ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚ ਹਾਵੀ ਹੈ, ਉਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਰੂਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਵੀ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਖੇਡ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਤੋਂ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਤੱਕ,  ਸਵਿਫਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਰਬਪਤੀਆਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਤੱਕ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਰੂਸ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 38 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ 'ਚ ਰੂਸ ਦੀ ਉਡਾਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਰੂਸ ਨੇ 36 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਹਵਾਈ ਸੰਪਰਕ ਤੋੜਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। 2021 ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਵਿਚ ਰੂਸ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 6% ਹੈ।

Vladimir Putin

ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਰੂਸੀ ਉਡਾਣਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਰੂਸ ਦੇ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਉੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ 'ਤੇ ਪੈਣਾ ਤੈਅ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਸ਼ੀਅਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਬੇੜੇ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਇੰਗ 332 ਅਤੇ ਏਅਰਬੱਸ 304 ਜਹਾਜ਼ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਰੂਸ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਭੇਜਣੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਰੂਸ ਲਈ ਏਅਰਲਾਈਨ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਵੇਂ ਜੰਗ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪਾਬੰਦੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਰੂਸ ਨੂੰ ਲੱਖਾਂ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੋਵੇਗਾ।

GDP

ਜਦੋਂ ਰੂਸ ਨੇ 2014 ਵਿਚ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਵੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰੂਸ ਉੱਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਰੂਸ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ। 2014 ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ ਜਾਂ ਰੂਸ ਦੇ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 22% ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 3% ਸੀ।

ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਅਸਰ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਨਾਲੋਂ ਰੂਸ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆ। ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦਾ ਵਪਾਰ ਰੂਸ ਦੇ ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ ਸਿਰਫ 14% ਤੱਕ ਘੱਟ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2014 ਵਿਚ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਸਨ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ 'ਤੇ ਬਹੁਤਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਿਆ। ਇਸ ਵਾਰ ਸਥਿਤੀ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਦਾ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ ਪਰ ਰੂਸ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ 'ਤੇ 2014 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਏਗਾ।

President Putin

ਰੂਸ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਪਾਬੰਦੀਆਂ
1. ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਬੈਂਕਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਈ ਗਈ ਪਾਬੰਦੀ ਕਾਰਨ ਵੀ ਰੂਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।  ਬ੍ਰਿਟੇਨ 'ਚ ਰੂਸ ਦੇ ਵੀਟੀਬੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਕਰੀਬ 10.97 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਏ ਹਨ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਵੀ ਰੂਸ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੋਵੀਕਾਮ, ਸੋਵੋਕਾਮ, ਓਟੀਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ 6.05 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਏ ਹਨ। ਕੁੱਲ 11 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਰੂਸੀ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਅੱਧੀ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੂਸੀ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਾਰਨ ਰੂਸੀ ਰੂਬਲ 30% ਤੱਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਹੈ।

Swift banking system

2. ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ 2021 ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 'ਚ 21.40 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕੁੱਲ ਵਪਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਰੂਸ ਦੇ ਕੁੱਲ ਵਪਾਰ ਦਾ 35.7% ਹੈ। ਰੂਸ ਦਾ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਸਾਲ 2021 ਵਿਚ 2.61 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਪਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਰੂਸ ਤੋਂ ਸਾਲਾਨਾ 24 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਵਪਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਜੀਡੀਪੀ 11.77 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਮਤਲਬ ਕਿ ਇਸ ਜੰਗ ਨਾਲ ਰੂਸ ਨੂੰ ਜਿਹੜਾ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ ਝੱਲਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਕੁੱਲ ਜੀਡੀਪੀ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਪਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਾਰਨ ਰੂਸ ਦਾ ਲਗਭਗ 40 ਫੀਸਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗਾ।

Russia-Ukraine crisis

3. SWIFT ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸੋਸਾਇਟੀ ਫਾਰ ਵਰਲਡਵਾਈਡ ਇੰਟਰਬੈਂਕ ਵਿੱਤੀ ਦੂਰਸੰਚਾਰ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 200 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੈ ਜੋ 198 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਔਨਲਾਈਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। SWIFT ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੂਸੀ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਬੈਂਕ ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨਾਲ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਹੁਣ ਰੂਸੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ, ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਾਂ ਰੂਸੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿੱਲਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ 'ਚ ਦਿੱਕਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਰੂਸ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ-ਆਯਾਤ 'ਤੇ ਪਵੇਗਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ ਰੂਸ 'ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ 195 ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ 9 ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਵੀ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪੁਤਿਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ 6 ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵੀ 26 ਰੂਸੀਆਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ।

Russia-Ukraine War

ਖੇਡਾਂ, ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ

ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸ 'ਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਕਲਾ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵੀ ਰੂਸ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਰੂਸ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖੇਡ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ 35ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। 24 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਸੰਸਥਾ ਫੀਫਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਫੁੱਟਬਾਲ ਸੰਘ (ਯੂਈਐੱਫਏ) ਨੇ ਰੂਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਨ ਰੇਸ ਦੇ ਆਯੋਜਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰੂਸ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਹੁਣ ਰੂਸ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਰੂਸੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਯੂਕੇ ਮੋਟਰ ਸਪੋਰਟ ਇਵੈਂਟਸ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।