Subrata Roy Death: ਸਹਾਰਾ ਸਮੂਹ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸੁਬਰਤ ਰਾਏ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂੰਜੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਸੇਬੀ ਦੇ ਖਾਤੇ ’ਚ ਪਈ 25,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਅਣਵੰਡੀ ਰਕਮ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰ ਰਹੇ ਰਾਏ ਦਾ ਮੰਗਲਵਾਰ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਮੁੰਬਈ ’ਚ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ 75 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। ਰਾਏ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ’ਚ ਕਈ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਲੜਾਈਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਪੋਂਜੀ ਸਕੀਮਾਂ ’ਚ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਬਾਈਪਾਸ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਪੂੰਜੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਦੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਸਿਕਉਰਿਟੀਜ਼ ਐਂਡ ਐਕਸਚੇਂਜ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (ਸੇਬੀ) ਨੇ 2011 ’ਚ ਸਹਾਰਾ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਸਹਾਰਾ ਇੰਡੀਆ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਿਟੇਡ (ਐਸ.ਆਈ.ਆਰ.ਈ.ਐਲ.) ਅਤੇ ਸਹਾਰਾ ਹਾਊਸਿੰਗ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਿਟੇਡ (ਐਸ.ਐਚ.ਆਈ.ਸੀ.ਐਲ.) ਨੂੰ ਬਦਲਵੇਂ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਬਾਂਡਾਂ (ਓ.ਐਫ਼.ਸੀ.ਡੀ.) ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਬਾਂਡ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿਤੀ। ਕੁਝ ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਬਾਂਡਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਕਰੋੜ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਨੇ ਹੁਕਮ ’ਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਦੋਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰ ਕੇ ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਲੰਮੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ 31 ਅਗੱਸਤ 2012 ਨੂੰ ਸੇਬੀ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰਖਿਆ ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਪੈਸਾ 15 ਫੀ ਸਦੀ ਵਿਆਜ ਸਮੇਤ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹਾਰਾ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸਾ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੇਬੀ ਕੋਲ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 24,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮੂਹ ਨੇ ਜਾਰੀ ਰਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 95 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਪੂੰਜੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਸਾਲਾਨਾ ਰੀਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤੀ ਸਿਕਿਉਰਟੀ ਅਤੇ ਐਕਸਚੇਂਜ ਬੋਰਡ (ਸੇਬੀ) ਨੇ 11 ਸਾਲਾਂ ’ਚ ਸਹਾਰਾ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ 138.07 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਾਪਸ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਭੁਗਤਾਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ’ਤੇ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ’ਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮ 25,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸਹਾਰਾ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਾਂਡਧਾਰਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 ’ਚ ਕੁਲ ਰਕਮ ’ਚ ਲਗਭਗ 7 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੇਬੀ-ਸਹਾਰਾ ਦੇ ਮੁੜ ਭੁਗਤਾਨ ਖਾਤਿਆਂ ’ਚ ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ ਬਕਾਇਆ 1,087 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਸਾਲਾਨਾ ਰੀਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੇਬੀ ਨੂੰ 31 ਮਾਰਚ, 2023 ਤਕ 53,687 ਖਾਤਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 19,650 ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ 48,326 ਖਾਤਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 17,526 ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਲਈ ਕੁਲ 138.07 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ’ਚ 67.98 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਆਜ ਰਕਮ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਸਹਾਰਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਲੋਂ ਦਿਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ। ਅਪਣੇ ਆਖਰੀ ਅਪਡੇਟ ’ਚ ਸੇਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 31 ਮਾਰਚ, 2022 ਤਕ 17,526 ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਲ ਰਕਮ 138 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। ਸੇਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 31 ਮਾਰਚ, 2023 ਤਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀਕ੍ਰਿਤ ਬੈਂਕਾਂ ’ਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕੁਲ ਰਕਮ ਲਗਭਗ 25,163 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ।

(For more news apart from Subrata Roy Death News Update, stay tuned to Rozana Spokesman)