ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਭਾਰਤ 

ਓਡੀਸ਼ਾ : ਓਡੀਸ਼ਾ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰੇਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਰੱਥਾ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦਿਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿਚ ਹੁਣ ਤਕ 288 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ​​ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।

ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰਨਾ ਅਤੇ ਟਕਰਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਨਤੀਜੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਹਾਦਸਾ ਇਸ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਮਿਸਾਲ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਅਜਿਹੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਸਾਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਅੱਜ, ਅਸੀਂ ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੇ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰਨ ਅਤੇ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਨਵੀਨਤਮ ਤਕਨਾਲੋਜੀ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਦੇ ਹਾਂ, ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਅਜਿਹੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਫ਼ਲ ਰਹੇ ਹਨ।

ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ?

1. ਐਡਵਾਂਸ ਸਿਗਨਲਿੰਗ ਸਿਸਟਮ
ਆਧੁਨਿਕ ਟਰੇਨਾਂ ਵਿਚ ਐਡਵਾਂਸ ਸਿਗਨਲ ਸਿਸਟਮ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਅਡਵਾਂਸ ਸਿਗਨਲਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਟ੍ਰੇਨ ਕੰਟਰੋਲ (ਪੀਟੀਸੀ) ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੀਟੀਸੀ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਲਈ GPS, ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਔਨਬੋਰਡ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਪੀਟੀਸੀ ਸਿਸਟਮ ਸੰਚਾਰ-ਅਧਾਰਿਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ-ਅਧਾਰਤ ਰੇਲ ਕੰਟਰੋਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰੇਲ-ਤੋਂ-ਟ੍ਰੇਨ ਟੱਕਰਾਂ, ਓਵਰਸਪੀਡ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰਨ, ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਸਥਿਤੀ ਵਾਲੇ ਸਵਿੱਚਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਅਤੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾਲ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੰਭਾਵੀ ਟੱਕਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਜੇਕਰ ਲੋੜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਤਕਨੀਕ ਅਪਣੇ ਆਪ ਬ੍ਰੇਕ ਲਗਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

2. ਰੇਲ ਟੱਕਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (TCAS)
Train Collision Avoidance Systems (TCAS) ਟ੍ਰੈਕ 'ਤੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਰਾਡਾਰ, ਲਿਡਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੈਂਸਰ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹੋਰ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ, ਵਾਹਨਾਂ ਜਾਂ ਪੈਦਲ ਯਾਤਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਟਰੇਨਿੰਗ ਓਪਰੇਟਰਾਂ (ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ) ਨੂੰ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਅਲਰਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਟੱਕਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

3. ਆਟੋਮੇਟਿਡ ਟ੍ਰੈਕ ਇੰਸਪੈਕਸ਼ਨ (ATI)
ਸੰਭਾਵੀ ਖਤਰਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਟਰੈਕਾਂ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਜਾਂਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ, ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਟਰੈਕ ਨਿਰੀਖਣ ਭਾਵ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਟਰੈਕ ਨਿਰੀਖਣ ਤਕਨੀਕ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ATI ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਲੈਸ ਟ੍ਰੈਕ ਜਿਓਮੈਟਰੀ ਕਾਰਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੇਜ਼ਰ ਅਤੇ ਕੈਮਰੇ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਟ੍ਰੈਕ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਨੁਕਸ ਅਤੇ ਵਿਗਾੜਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਕਾਰਾਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਰੇਲ ਸੰਚਾਲਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਟ੍ਰੈਕ ਜਿਓਮੈਟਰੀ ਦੇ ਕਈ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਅਤੇ ਮੁਰੰਮਤ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰਨ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।

4. ਸੰਭਾਵੀ ਖਤਰਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸੰਭਾਵੀ ਖਤਰਿਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੰਭਾਵੀ ਰੇਲ-ਸਬੰਧਤ ਨੁਕਸ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਟ੍ਰੇਨਾਂ 'ਤੇ ਤਾਪਮਾਨ, ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਰਗੇ ਸੈਂਸਰਾਂ ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਕੇ, ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਟੀਮਾਂ ਛੇਤੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਉਪਾਅ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

5. ਐਡਵਾਂਸਡ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ
ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਰੇਲ ਚਾਲਕਾਂ, ਨਿਯੰਤਰਣ ਕੇਂਦਰਾਂ ਅਤੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਵਾਲੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚੰਗਾ ਸੰਚਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਡਾਟਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਅਤੇ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਟੂਲ ਸਮੇਤ ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਇਕ ਟੀਮ ਦਾ ਦੂਜੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਅਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਤੁਰਤ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਨਾਲ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਦੇਸ਼ ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਮੋਹਰੀ ਹਨ

ਜਪਾਨ:
ਅਪਣੀ ਕੁਸ਼ਲ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੇਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ, ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਈ ਉੱਨਤ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਿੰਕਾਨਸੇਨ ਬੁਲੇਟ ਟਰੇਨ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਸਿਗਨਲ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਟਰੇਨ ਕੰਟਰੋਲ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ। ਇਸ ਟਰੇਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਅੱਜ ਤਕ ਕੋਈ ਗ਼ਲਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਾਪਾਨ ਵੀ ਆਧੁਨਿਕ ਟਰੈਕ ਨਿਰੀਖਣ ਅਤੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪਨਾ ਕੇ ਨਿਯਮਤ ਨਿਰੀਖਣ ਅਤੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਜਰਮਨੀ
ਜਰਮਨੀ ਅਪਣੇ ਸਖ਼ਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਮ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਨੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਟ੍ਰੇਨ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ (ETCS) ਸਮੇਤ ਕਈ ਵਿਆਪਕ ਰੇਲ ਕੰਟਰੋਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਵਿਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੇਲ ਸੰਚਾਲਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਰਮਨੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਆਡਿਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਦੱਖਣ ਕੋਰੀਆ
ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਨੇ ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਰੇਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਟਰੈਕ ਨਿਰੀਖਣ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉੱਨਤ ਸਿਗਨਲ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦਾ ਇਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਰਿਕਾਰਡ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ KTX ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ (ਯੂ.ਕੇ.)
ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਨੇ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਸਿਸਟਮ (AWS) ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਯੂਰਪੀਅਨ ਰੇਲ ਟ੍ਰੈਫ਼ਿਕ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸਿਸਟਮ (ERTMS) ਵਰਗੀਆਂ ਉੱਨਤ ਰੇਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਅਲਰਟ ਅਤੇ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਸਮਰੱਥਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਅਤੇ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰਨ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਉੱਨਤ ਤਕਨੀਕਾਂ, ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਡਵਾਂਸ ਸਿਗਨਲਿੰਗ, ਟੱਕਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਟਰੈਕ ਨਿਰੀਖਣ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਸੰਚਾਰ ਵਰਗੀਆਂ ਨਵੀਨਤਮ ਤਕਨੀਕਾਂ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਜਾਪਾਨ, ਜਰਮਨੀ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਅਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਯਾਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਵਿਚ ਸਫ਼ਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਕੇ ਅਤੇ ਉਪਾਵਾਂ ਵਿਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਕੇ, ਭਾਰਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੇਲ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।