Radio

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੇ ਜਮਾਨੇ ਵਿਚ ਰੇਡੀਓ ਦਾ ਹੌਲੀ - ਹੌਲੀ ਪਤਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ FM ਰੇਡੀਓ ਦਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਚਲਨ ਹੈ ਪਰ  AM ਰੇਡੀਓ ਲਗਭੱਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਰੇਡੀਓ ਦੇ Golden Era ਦੇ ਕਿੰਗ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ (AIR) ਦਾ ਸਫਰ 31 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਥਮਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਸਾਰਣਕਰਤਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 5 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦੇ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਅਕੈਡਮੀ ਨੂੰ ਵੀ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਾਰ ਭਾਰਤੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲਾਗਤ ਵਿਚ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਚਲਦੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। AIR ਤੋਂ ਫਾਇਦਾ ਤਾਂ ਦੂਰ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਖਰਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। FM ਰੇਡੀਓ ਦੇ ਚਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ AM ਰੇਡੀਓ ਦੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲਿਸਨਰ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 10 ਤੋਂ 15 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਲਿਸਨਰ ਹੀ AM ਰੇਡੀਓ ਨੂੰ ਸੁਣਦੇ ਹਨ। ਲਿਸਨਰ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਕਮਾਈ ਦਾ ਜਰਿਆ ਇਕਮਾਤਰ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਹੀ ਹੈ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਨੂੰ 1988 ਵਿਚ ਹਿੰਦੀ, ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਵਿਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ 12 ਘੰਟੇ (6.50PM to 6.50AM) ਰਾਤ ਭਰ ਵੱਜਣ ਵਾਲਾ ਰੇਡੀਓ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। AIR ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਜਰੀਏ ਨਾਈਟ ਸ਼ਿਫਟ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਟਾਰਗੇਟ ਕੀਤਾ ਸੀ।

18 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿਚ ਇਸ ਚੈਨਲ ਨੂੰ ਆਨ ਏਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। AIR ਪ੍ਰਜੇਂਟਰਾਂ ਨੇ ਅਪਣਾ ਅਨੁਭਵ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 80 ਅਤੇ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਨੁਭਵ ਰਿਹਾ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੱਖ - ਵੱਖ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਚਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਲਿਸਨਰ ਖ਼ਤ ਦੇ ਜਰੀਏ ਅਪਣੀ ਗੱਲ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਸਨ।