Kashi

ਕਾਸ਼ੀ : ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਸੰਸਦੀ ਖੇਤਰ ਕਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਕਿਓਟੋ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਕਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਤਹਾਸ ਤੋਂ ਵੀ ਪੁਰਾਣੀ ਨਗਰੀ ਕਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਕੋਈ 600 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਇਤਹਾਸ ਵਾਲੇ ਕਿਓਟੋ ਦੇ ਸਮਾਨ ਕਿਉਂ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ?  ਕੀ ਇਹ ਐਲਾਨ ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਪਿਛੇ ਸਿਰਫ ਕਾਸ਼ੀ ਅਤੇ ਕਿਓਟੋ ਦੀ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਤੁਕਬੰਦੀ ਭਰ ਦਿਤੀ ਗਈ ਸੀ ? 

ਕਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਕਿਓਟੋ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਇਸ ਆਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਾਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਮੰਦਰ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਲਈ ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਲਲਿਤਾ ਘਾਟ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਮੰਦਰ ਤੱਕ ਦੋ ਸੌ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਵਨ ਨਿਸ਼ਾਨਬੱਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚ ਲਗਪਗ 50 ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ  ਅਤੇ ਮੱਠ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਕਾਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮੰਦਰਾਂ ਹਨ।ਇਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰਾਂ, ਦੇਵ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰਿਆ ਸਵਾਮੀ  ਸਵਰੂਪਾਨੰਦ  ਦੇ ਚੇਲੇ ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ 12 ਦਿਨ  ਦੇ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਹਨ।

ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਸ਼ੀ ਦਾ ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਅਜਿਹੇ ਵਾਸਤੂ ਵਿਧਾਨ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਹੈ ਜਿਨੂੰ ਆਪ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਮੂਰਤਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਕਾਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਦੇਵ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਾਸ਼ੀ ਹੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਨੇ ਇਕ ਨਿੱਜੀ ਚੈਨਲ ਨਾਲ ਖਾਸ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿਚ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਹੀ ਕਾਸ਼ੀ ਦਾ ਮਨ, ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਹਿਰਦਾ ਹੈ। ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਅਜਿਹੇ ਵਾਸਤੁ ਵਿਧਾਨ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਪ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਮੂਰਤ ਰੂਪ ਦਿਤਾ ਸੀ. ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਵਲੋਂ ਕਾਸ਼ੀ  ਦੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ।

ਇਹ ਸਿਰਫ ਕਾਸ਼ੀ ਦੇ ਇਕ ਹਿੱਸੇ ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਜਾਂ ਇੱਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਸਵਾ ਸੌ ਕਰੋੜ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਰਧਾ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲ ਪੁਰਾਣਾਂ/ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਕੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪੂਜਣਯੋਗ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਕਾਸ਼ੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਾਸ਼ੀ ਆਉਣਗੇ ਉਦੋਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੁਛਣਗੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤੇ ਕਿੱਥੇ ਗਏ ? ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਰਾਮਜਨਮ ਭੂਮੀ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਡਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਯੋਧਿਆਂ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਇਕ ਮੰਦਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਪਰ ਇੱਥੇ ਸਾਡੇ ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੇ ਉਪਰੋਕਤ ਪਰੰਪਰਾ ਨਾਲ ਪੂਜਿਤ ਅਨੇਕ ਮੰਦਿਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ।

ਹੁਣੇ ਅਸੀ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ ਇਹ ਉਮੀਦ  ਕਰੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕਦਬਾਅ ਹੀ ਮੰਨੇਗੀ ਉਦੋਂ ਹੀ ਜਨਤਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨਗੇ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਉੱਠੇਗਾ ਕਿ ਜੋ ਪਾਰਟੀ ਮੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਾਮ ਉਤੇ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਆਈ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਤੋੜਿਆ? ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕਿਸੇ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਜਨਤਾ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿਚ ਹੀ ਕੋਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲਿਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡਾ ਵਿਰੋਧ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੂਰਤੀ ਅਤੇ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਅਪਮਾਨਿਤ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਅਪੂਜਿਤ ਨਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਹਟਾਇਆ ਜਾਵੇ।

ਇੰਨਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਜੇਕਰ ਕਾਰੀਡੋਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ। ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਦੀ ਸੰਕਲਪ ਕਾਸ਼ੀ  ਦੇ ਗੰਗਾ ਤਟ ਉੱਤੇ ਅੱਸੀ ਤੋਂ ਰਾਜਘਾਟ ਤੱਕ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਜਾਨਣਾ ਸਮਝਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਕਈ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਟੇ ਹੋਏ ਹੈ।  ਦੇਸ਼ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਰਾਜ ਨਹੀਂ ਜਿਸ ਦੀ ਤਰਜ਼ਮਾਨੀ ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਆਸਤਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਪੂਜੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਦੇਵ ਮੂਰਤੀਆਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹਨ।

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਵਿਚ ਬੰਗਾਲੀ, ਨੇਪਾਲੀ, ਗੁਜਰਾਤੀ, ਦੱਖਣ ਭਾਰਤੀ ਸਮੁਦਾਇਆਂ ਦੇ ਅਪਣੇ-ਅਪਣੇ ਮੁਹੱਲੇ ਹਨ।ਕਾਸ਼ੀ ਵਿਚ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ  ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜ ਹੋਏ ਹਨ ਪਰ ਕਦੇ ਵੀ ਪੂਜਣਯੋਗ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੇੜਿਆ ਗਿਆ ਪਰ ਅੱਜ ਕਾਸ਼ੀ ਦਾ ਇਹ ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਭੇਂਟ ਚੜ੍ਹਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ  ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਦੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਜਾਮਾ ਪਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਸ਼ੀ ਦਾ ਹਿਰਦਾ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪੱਕਾ ਮਹਾਲ ਇਨ੍ਹੀ ਦਿਨੀ ਸਹਮਿਆ ਜਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਵਜੂਦ ਉੱਤੇ ਸੰਕਟ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ!