ਲੜਕਾ-ਲੜਕੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਦੱਸਣ ਵਾਲੇ ’ਤੇ ਚੱਲੇਗਾ ਮੁਕੱਦਮਾ- ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ

ਮੁੰਬਈ : ਇੱਕ ਲੋਕ ਕਲਾਕਾਰ ਨੇ ਲੜਕਾ-ਲੜਕੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਜੀਬੋ-ਗਰੀਬ ਤਰੀਕਾ ਦਿਖਾ ਕੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਸ 'ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਸ ਆਰਟ ਵਰਕਰ ਨੇ ਦਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਫਲਾਣੀ ਤਰੀਕ 'ਤੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਲੜਕਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਹ ਅਜਿਹੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ 'ਤੇ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਲੜਕੀ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਰਿਸ਼ਤੇ ਗਲਤ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਬਣੇ ਤਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਪਰਵਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨਗੇ।

ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਭਰੂਣ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਗਰਭ ਵਿਚ ਇੱਕ ਲੜਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਹ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਗਰਭ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਹੈ। ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਲੋਕ ਕਲਾਕਾਰ ਵਿਰੁਧ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕੇਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਆਰਜ਼ੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਇਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿਤੀ ਹੈ।

ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਰੂਣ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ 'ਤੇ ਦਿਤੇ ਗਏ ਬਿਆਨ ਪੀਸੀਪੀਐਨਡੀਟੀ ਐਕਟ (ਪ੍ਰੀ ਕੰਸੈਪਸ਼ਨ ਐਂਡ ਪ੍ਰੀ ਨੇਟਲ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਟੈਕਨੀਕਜ਼ (ਪ੍ਰੋਹਿਬਿਸ਼ਨ ਆਫ ਮਿਸਡੀਮੇਨਰ ਸਿਲੈਕਸ਼ਨ) ਐਕਟ 1994) ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਰਜਿਤ ਹਨ ਜੋ ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰੇ ਲਿੰਗ ਨਿਰਧਾਰਨ ਜਾਂ ਟੈਸਟ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। 

ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੀ ਔਰੰਗਾਬਾਦ ਬੈਂਚ ਦੇ ਜੱਜ ਕਿਸ਼ੋਰ ਸੀ ਸੰਤ ਨੇ 16 ਜੂਨ, 2023 ਨੂੰ ਦਿਤੇ ਇੱਕ ਫੈਸਲੇ ਵਿਚ ਲੋਕ ਕਲਾਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿਤਾ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਪੀਸੀਪੀਐਨਡੀਟੀ ਐਕਟ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਇਹ ਮੰਨ ਕੇ ਗਲਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਕਲੀਨਿਕਾਂ, ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਸੈਂਟਰਾਂ ਜਾਂ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹਨ।
ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੀ ਔਰੰਗਾਬਾਦ ਬੈਂਚ ਦੇ ਜੱਜ ਕਿਸ਼ੋਰ ਸੀ ਸੰਤ ਨੇ 16 ਜੂਨ, 2023 ਨੂੰ ਦਿਤੇ ਇੱਕ ਫੈਸਲੇ ਵਿਚ ਲੋਕ ਕਲਾਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿਤਾ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਪੀਸੀਪੀਐਨਡੀਟੀ ਐਕਟ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਇਹ ਮੰਨ ਕੇ ਗਲਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਕਲੀਨਿਕਾਂ, ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਸੈਂਟਰਾਂ ਜਾਂ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹਨ। ਇਸ ਕੇਸ ਦੇ ਜਵਾਬਦੇਹ ਅਰਥਾਤ ਲੋਕ ਕਲਾਕਾਰ ਨਿਵ੍ਰਿਤੀ ਕਾਸ਼ੀਨਾਥ ਦੇਸ਼ਮੁਖ (ਇੰਦੂਰੀਕਰ) ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਸਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਆਧਾਰ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਵਿਚ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਦਸੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਸਭ ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣਗੇ।

ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ ਕੀਰਤਨਕਾਰ ਇੰਦੂਰੀਕਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮੁਕੱਦਮਾ ਬਹਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਸੁਣਵਾਈ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਇਹ ਤੈਅ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਉਪਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਪੱਖ ਨੂੰ ਸੱਚ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਨੋਟਿਸ ਲੈਂਦਿਆਂ ਸਹੀ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਸੀ।

ਕੀ ਹੈ ਮਾਮਲਾ

ਮਰਾਠੀ ਕੀਰਤਨਕਾਰ ਨਿਵਰੁਤੀ ਕਾਸ਼ੀਨਾਥ ਦੇਸ਼ਮੁਖ (ਇੰਦੂਰੀਕਰ) ਇੱਕ ਲੋਕ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ, ਉਹ ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ ਆਦਿ ਰਾਹੀਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ 4 ਜਨਵਰੀ 2020 ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੜਕਾ-ਲੜਕੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਦੱਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦਿਤੀਆਂ। ਇਹ ਉਪਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਣ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਪਾ ਦਿਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਅੰਧਸ਼ਰਧਾ ਨਿਰਮੂਲਨ ਸਮਿਤੀ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੰਗ ਪੱਤਰ ਦਿਤਾ ਹੈ। 3 ਜੁਲਾਈ, 2020 ਨੂੰ, ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਇੰਦੂਰੀਕਰ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੈਸ਼ਨ ਕੋਰਟ 'ਚ ਰਿਵੀਜ਼ਨ ਅਰਜ਼ੀ ਦਾਇਰ ਕਰ ਦਿਤੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਸੈਸ਼ਨ ਕੋਰਟ ਨੇ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਕੇਸ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿਤਾ। ਪਰ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਰੰਜਨਾ ਪਾਗਰ ਗਵਾਂਡੇ ਨੇ ਸੈਸ਼ਨ ਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿਤੀ ਹੈ।