If the worker does not return then the dream of self reliance will be shattered

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਜੋ ਡਰ ਸੀ ਉਹ ਹਕੀਕਤ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਲਾਕਡਾਊਨ ਵਿਚ ਢਿੱਲ ਮਿਲੀ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਤਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਕਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੰਨਫੇਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਟ੍ਰੈਡਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬੀਸੀ ਭਾਰਤੀਆ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਰਕਰ ਅਪਣੇ-ਅਪਣੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਰਕਰ ਬਚੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਲੋਕਲ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੇਵਲ 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਰਕਰ ਦੁਬਾਰਾ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਏ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਡਰ ਨਾਲ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਡਿਮਾਂਡ ਹੈ ਪਰ ਖਰੀਦਦਾਰ ਨਿਕਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਤਾਂ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਦੀ ਡਿਮਾਂਡ। ਲਾਕਡਾਊਨ ਵਿਚ ਢਿੱਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੇਵਲ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਪਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਕਨਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਟਰੇਡਰਜ਼ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸੱਕਤਰ ਪ੍ਰਵੀਨ ਖੰਡੇਲਵਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 60 ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ 9 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਦੌਰਾਨ ਸਿਰਫ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ, ਕਰਿਆਨੇ, ਐਫਐਮਸੀਜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਖਪਤ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਸਮੇਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤਾਂ ਦਾ ਸੌਦਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਗਾਹਕ ਹੋਰ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਗਾਇਬ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕਲ, ਮੋਬਾਈਲ, ਗਿਫਟ ਆਰਟੀਕਲ, ਘੜੀਆਂ, ਜੁੱਤੀਆਂ, ਰੈਡੀਮੇਡ ਕੱਪੜੇ, ਫੈਸ਼ਨ ਗਾਰਮੈਂਟਸ, ਰੈਡੀਮੇਡ ਗਾਰਮੈਂਟਸ, ਫਰਨੀਸ਼ ਫੈਬਰਿਕ, ਕੱਪੜਾ, ਗਹਿਣਿਆਂ, ਪੇਪਰ, ਸਟੇਸ਼ਨਰੀ, ਬਿਲਡਰ ਹਾਰਡਵੇਅਰ, ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਟੂਲਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਵਪਾਰੀਆਂ, ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਬਲਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਹੀ ਹਾਲ MSME ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਹੈ। ਐਮਐਸਐਮਈ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ 120 ਮਿਲੀਅਨ ਕਾਮੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਲੜੀ ਦੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਪੜਾਅ ਤੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਾਮੇ ਗਾਇਬ ਹਨ। ਉਦਯੋਗ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਲਈ ਹੱਥ, ਪੈਰ ਜੋੜ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਵਾਪਸ ਆਉਣਗੇ।

MSME ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਾਜੀਵ ਚਾਵਲਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ  ਹੈ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਵਰਕਰਾਂ ਨੇ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਰੱਖਣਾ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ। ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਪਣੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਸੀ।

ਰਾਜਨੀਤੀ ਵੀ ਹੋਈ ਪਰ ਉਹ ਇਸ 'ਤੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣਗੇ। ਲਾਕਡਾਊਨ ਵਿਚ ਇੰਨੀ ਮੰਗ ਨਹੀਂ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਕੰਮ ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ ਪਰ ਹੁਣ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ ਹਨ। ਮਾਰਕੀਟ ਦੀ ਮੰਗ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ ਤੇ ਰਹੇਗੀ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਿਰਫ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਾਮੇ ਹਨ।

ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧੇਗੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰੀ ਕਾਰਨ ਕਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਨਪੁਟ ਲਾਗਤ ਵਧੇਗੀ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਰਾਜਨੇਤਾ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਬਣਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।

Punjabi News  ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ  Facebook  ਤੇ  ਲਾਈਕ Twitter  ਤੇ follow  ਕਰੋ।