ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ 'ਚ ਪਾਣੀ ਘਟਣ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕੇ ਹੁਣੇ ਤੋਂ ਹੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਜਾਓ। ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਲਈ ਹਾਹਾਕਾਰ ਮੱਚਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਪੰਜਾਬ ,
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕੇ ਹੁਣੇ ਤੋਂ ਹੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਜਾਓ। ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਲਈ ਹਾਹਾਕਾਰ ਮੱਚਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਪੰਜਾਬ , ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ - ਇੱਕ ਬੂੰਦ ਪਾਣੀ ਲਈ ਤਰਸਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭੰਡਾਰਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਵਜ੍ਹਾ ਤੋਂ ਡੈਮ ਤੋਂ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਛੱਡੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਖੜਾ ਬਿਆਸ ਮੈਨੇਜਮੇਂਟ ਬੋਰਡ ਨੇ ਪੰਜਾਬ , ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪੌਂਗ ਅਤੇ ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥ ਪਾਣੀ ਜਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ , ਤਾਂ ਸਿਤੰਬਰ 2018 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਈ 2019 ਤੱਕ ਲਈ ਪੇਇਜਲ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸੰਕਟ ਖੜਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਔਸਤਨ ਮੰਗ 43 ਹਜਾਰ ਕਿਊਸਿਕ ਹੋਵੇਗੀ , ਜਦੋਂ ਕਿ ਬੀਬੀਏਮਬੀ ਕੇਵਲ 17700 ਕਿਊਸਿਕ ਪਾਣੀ ਹੀ ਛੱਡ ਪਾਵੇਗਾ । ਹਾਲਾਂਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੈ , ਪਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਬੀਬੀਏਮਬੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬੀ ਕੇ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਪੰਜਾਬ , ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੇਕਰੇਟਰੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਸੱਦ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਹਾਲਤ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੇਕਰੇਟਰੀ ( ਸਿੰਚਾਈ ) ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਣ ਸਬੰਧੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀ ਆਪਣੀ ਮੰਗ ਦੇ ਸਮਾਨ 50 ਫੀਸਦ ਹੀ ਪਾਣੀ ਲੈ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਣੀ ਸੰਕਟ ਉੱਤੇ ਚਿੰਤਾ ਸਾਫ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਬੀਬੀਏਮਬੀ ਨੂੰ ਸਟਡੀ ਕਰਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ , ਤਾਂਕਿ ਪਤਾ ਚਲ ਸਕੇ ਕਿ ਕੈਚਮੇਂਟ ਏਰੀਆ ਵਿੱਚ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਿੰਨੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ , ਬਰਫ ਖੁਰਨ ਪਾਣੀ ਕਿੰਨਾ ਪਾਣੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ , ਤਾਂਕਿ ਇਸ ਡਾਟੇ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਲਾਂਗ ਟਰਮ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ ।
ਦਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕੇ ਬੋਰਡ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸੁਝਾਅ ਨੂੰ ਮਾਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਭਾਖੜਾ ਨੰਗਲ ਡੈਮ ਦਾ ਜਲਸਤਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 62 ਫੀਟ , ਪੌਂਗ ਦਾ 41 ਫੀਟ ਅਤੇ ਰਣਜੀਤ ਸਾਗਰ ਡੈਮ ਦਾ 13 ਮੀਟਰ ਘੱਟ ਹੈ । ਬੀਬੀਐਮਬੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਕਲਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਬਾਰਿਸ਼ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਭਾਖੜਾ ਦਾ ਜਲਸਤਰ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ 1600 ਫੀਟ ਅਤੇ ਪੌਂਗ ਬੰਨ ਦਾ 1340 ਫੁੱਟ ਹੀ ਪਹੁੰਚ ਪਾਵੇਗਾ । ਬੋਰਡ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਚੀਫ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ( ਨਹਿਰ ) ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੇਕਰੇਟਰੀ ( ਸਿੰਚਾਈ ) ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ ।
ਬੀਬੀਐਮਬੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਆਪਣੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੇ। ਅਤੇ ਬੀਬੀਐਮਬੀ ਵਲੋਂ ਛੱਡੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਾ ਰਹੇ।ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਵਲੋਂ ਭਾਖੜਾ ਦਾ ਇਨ ਫਲੋ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਿਰਫ ਅੱਧਾ ਹੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਜੋਕੇ ਦਿਨ 79 ਹਜਾਰ ਕਿਊਸਿਕ ਪਾਣੀ ਦੀ ਆਉਣਾ ਸੀ , ਜੋ ਇਸ ਸਾਲ 35502 ਕਿਊਸਿਕ ਹੀ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਪੌਂਗ ਦਾ ਹਾਲ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੈੜਾ ਹੈ । ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇੱਕ ਲੱਖ ਕਿਊਸਿਕ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ , ਜੋ ਇਸ ਸਾਲ ਸਿਰਫ 15966 ਕਿਊਸਿਕ ਹੀ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ।